Để lúa vụ mùa thắng lợi, trước hết bà con cần lựa chọn giống lúa phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu của địa phương.
Bên cạnh đó, kỹ thuật gieo cấy, bón phân và phòng trừ sâu bệnh đúng cách sẽ giúp bà con đạt được vụ mùa thành công. Sau đây AgriDrone xin giới thiệu một số giống lúa vụ mùa và một số điều cần lưu ý khi lựa chọn giống và canh tác.
Mục lục
Giống lúa vụ mùa là gì?
Giống lúa vụ mùa là loại lúa được gieo trồng vào khoảng giữa năm, thường từ tháng 5 đến tháng 7, và thu hoạch vào khoảng tháng 9 đến tháng 11 tùy theo vùng miền. Đặc điểm chính của vụ mùa thì đây là vụ lúa quan trọng trong năm, tận dụng điều kiện thời tiết mưa nhiều của mùa hè và đầu thu để cây lúa phát triển tốt.
Những giống lúa vụ mùa được chọn tạo hoặc lai tạo để thích nghi tốt nhất với các điều kiện thời tiết và môi trường đặc trưng của vụ mùa. Các giống lúa này thường có những đặc điểm sau:
- Thời gian sinh trưởng ngắn hoặc trung ngày: Để kịp thời thu hoạch trước khi có lũ muộn hoặc thời tiết bất lợi vào cuối vụ. Thời gian sinh trưởng có thể dao động từ 90 đến 120 ngày tùy giống và vùng miền.
- Khả năng chịu ngập úng: Một số giống lúa vụ mùa được chọn tạo để có khả năng chịu ngập úng tạm thời, giúp giảm thiểu thiệt hại khi có mưa lớn kéo dài.
- Chống chịu sâu bệnh tốt: Vụ mùa là thời điểm sâu bệnh phát triển mạnh do thời tiết nóng ẩm. Các giống lúa vụ mùa thường được chọn tạo để có khả năng kháng hoặc chống chịu tốt với các loại sâu bệnh hại chính trong vụ mùa như rầy nâu, sâu cuốn lá, bệnh đạo ôn…
- Năng suất ổn định: Dù điều kiện thời tiết vụ mùa có nhiều thách thức, các giống lúa vụ mùa vẫn cần đảm bảo năng suất ổn định, đáp ứng nhu cầu sản xuất.
- Chất lượng gạo phù hợp: Tùy theo mục đích sử dụng, các giống lúa vụ mùa có thể có chất lượng gạo khác nhau.
Các giống lúa mùa phổ biến tại Việt Nam
Việc lựa chọn giống lúa mùa phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Dựa trên điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, cũng như nhu cầu thị trường, bà con có thể tham khảo ba nhóm giống lúa chính: lúa thuần, lúa lai và lúa đặc sản.
Giống lúa thuần
Giống lúa thuần là loại giống có đặc điểm di truyền ổn định, giúp bà con có thể tự giữ giống để gieo trồng cho vụ sau. Những giống này thường có thời gian sinh trưởng ngắn, phù hợp với nhiều vùng trồng và cho năng suất ổn định. Một số giống lúa thuần phổ biến gồm:
- BC15: Đây là giống lúa có chất lượng gạo ngon, cơm mềm, thơm nhẹ, năng suất trung bình từ 6 – 7 tấn/ha. Thời gian sinh trưởng khoảng 130 – 135 ngày, thích hợp trồng tại các tỉnh phía Bắc.
- Giống lúa ND502: Có khả năng chống chịu tốt với sâu bệnh, đặc biệt là bệnh đạo ôn và bạc lá. Thời gian sinh trưởng trung bình 120 – 125 ngày, năng suất đạt 6 – 7,5 tấn/ha.
- Giống lúa Q5: Giống lúa phổ biến tại vùng đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ, nổi bật với khả năng chống chịu khô hạn, sâu bệnh tốt. Gạo thơm nhẹ, cơm dẻo vừa, năng suất 5,5 – 7 tấn/ha.
- HANA7: Giống lúa có tiềm năng năng suất cao, trung bình đạt 7 – 8 tấn/ha, thích hợp với điều kiện canh tác thâm canh, phù hợp cho cả vụ mùa và vụ đông xuân.
Giống lúa lai
Lúa lai được lai tạo từ hai dòng bố mẹ khác nhau nhằm tạo ra cây lúa có ưu thế lai vượt trội so với giống lúa thuần. Đặc điểm của lúa lai là khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, năng suất cao và chất lượng gạo cải thiện.
- Nhị ưu 838: Giống lúa lai ba dòng có năng suất trung bình 7 – 8 tấn/ha, thích hợp trồng ở miền Bắc và miền Trung. Khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, nhất là bệnh khô vằn và đạo ôn.
- Tạp giao 1: Giống lúa lai năng suất cao, có thể đạt 8 – 9 tấn/ha trong điều kiện thâm canh tốt. Chất lượng gạo khá, chống chịu tốt với điều kiện môi trường.
- MHC2: Được đánh giá cao nhờ khả năng thích nghi rộng, chịu úng tốt, năng suất trung bình 7,5 – 8 tấn/ha, chất lượng gạo trắng trong, cơm mềm.
Giống lúa đặc sản
Những giống lúa đặc sản thường được canh tác để sản xuất các loại gạo thơm, gạo nếp có giá trị thương phẩm cao, được thị trường ưa chuộng.
- Nếp Bắc: Giống lúa nếp truyền thống có hạt tròn, dẻo, thơm nhẹ. Thời gian sinh trưởng khoảng 125 – 130 ngày, năng suất 5 – 6 tấn/ha. Được sử dụng để làm bánh chưng, bánh dày, cốm.
- Nếp Thầu Dầu: Giống lúa nếp quý, nổi bật với hạt gạo trắng đục, độ dẻo cao. Được trồng chủ yếu ở miền núi phía Bắc, năng suất trung bình 4,5 – 5,5 tấn/ha.
- Giống lúa ST25: Được vinh danh là “Gạo ngon nhất thế giới” vào năm 2019, ST25 có hạt dài, cơm dẻo, thơm ngọt tự nhiên. Năng suất đạt 6 – 7 tấn/ha, thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Thời vụ gieo cấy giống lúa mùa theo từng vùng
Nếu gieo cấy đúng thời vụ, cây lúa có thể sinh trưởng đồng đều, hạn chế rủi ro do sâu bệnh hại và tận dụng tốt điều kiện tự nhiên để phát triển mạnh mẽ.
Dưới đây là lịch gieo cấy giống lúa mùa theo từng vùng để bà con tham khảo:
- Miền Bắc: Gieo mạ từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 6, cấy vào cuối tháng 6 đến đầu tháng 7. Thời gian thu hoạch dự kiến vào khoảng tháng 10 đến tháng 11. Do đặc điểm khí hậu có mùa đông lạnh, bà con cần chọn giống lúa có thời gian sinh trưởng phù hợp để đảm bảo năng suất cao nhất.
- Miền Trung: Gieo từ giữa tháng 5 đến đầu tháng 6, thu hoạch vào khoảng tháng 9 đến tháng 10. Khu vực này thường chịu ảnh hưởng của bão và lũ lụt vào mùa thu, vì vậy nên chọn giống lúa có khả năng chống chịu tốt với điều kiện bất lợi.
- Miền Nam: Gieo từ tháng 5 đến tháng 6, thu hoạch vào tháng 9 đến tháng 10. Do khí hậu nhiệt đới gió mùa, lúa vụ mùa ở khu vực này thường được trồng kết hợp với mô hình luân canh lúa – tôm hoặc lúa – cá, giúp tăng hiệu quả sản xuất.
Việc tuân thủ đúng lịch thời vụ giúp cây lúa sinh trưởng khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh và tối ưu hóa năng suất.
Kỹ thuật gieo trồng và chăm sóc lúa vụ mùa
Để đạt năng suất cao, bà con cần chú ý đến các bước kỹ thuật sau:
- Chuẩn bị đất: Sau khi thu hoạch vụ trước, tiến hành làm đất bằng cách cày bừa kỹ, loại bỏ cỏ dại và tàn dư thực vật. Đất cần được phơi ải để tiêu diệt mầm bệnh và tạo độ tơi xốp.
- Ngâm ủ hạt giống: Hạt giống sau khi chọn lọc cần được ngâm trong nước sạch từ 24 đến 36 giờ, sau đó ủ cho đến khi hạt nảy mầm đều.
- Gieo cấy: Có thể áp dụng phương pháp gieo sạ hoặc cấy mạ. Đối với gieo sạ, cần đảm bảo mật độ hợp lý, tránh gieo quá dày. Đối với cấy mạ, chọn mạ khỏe, cấy với khoảng cách phù hợp để cây lúa có đủ không gian phát triển.
- Bón phân: Sử dụng phân bón cân đối giữa đạm, lân và kali. Bón lót trước khi cấy và bón thúc vào các giai đoạn sinh trưởng quan trọng của cây lúa.
- Quản lý nước: Duy trì mực nước phù hợp trong ruộng, tránh để ruộng quá khô hoặc ngập úng. Rút nước trước khi thu hoạch khoảng 7 đến 10 ngày để lúa chín đều và dễ thu hoạch.
- Phòng trừ sâu bệnh: Chăm sóc lúa vụ mùa cẩn thận, thường xuyên thăm đồng, phát hiện sớm và áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời. Ưu tiên sử dụng các biện pháp sinh học và cơ học để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.
Ứng dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất để tăng năng suất lúa
Bên cạnh việc lựa chọn giống lúa phù hợp, bà con cần ứng dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất nhằm đảm bảo hiệu quả canh tác, giảm giá thành, tăng năng suất và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, nhiều nông dân đã tự tin thay đổi phương thức canh tác, ứng dụng máy móc, công nghệ vào sản xuất lúa. Giải pháp máy bay nông nghiệp AgriDrone được nhiều nhà nông tin dùng. Với một thiết bị, bà con có thể sử dụng để gieo sạ lúa, bón phân, phun thuốc trừ sâu.
Với công suất làm việc gấp hàng trăm lần phương thức thủ công, tốc độ nhanh chóng, phun/rải chính xác, đồng đều, tiết kiệm nguyên liệu, sử dụng máy bay phun thuốc sạ lúa rải phân giúp bà con không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn tối ưu chi phí, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm khi thu hoạch.
Bà con có thể tham khảo một số giải pháp máy bay nông nghiệp không người lái mạnh mẽ nhất hiện nay như: DJI Agras T30, DJI Agras T20P, DJI Agras T40, DJI Agras T50, DJI Agras T25.
AgriDrone Việt Nam là đối tác cung cấp dịch vụ drone nông nghiệp uy tín nhất. Hiện nay hệ thống của AgriDrone Việt Nam trải dài khắp các tỉnh trên toàn quốc, đáp ứng nhu cầu dịch vụ 24/7 của bà con nông dân.
Hy vọng qua bài viết trên bà con đã có thêm kinh nghiệm trong việc lựa chọn giống lúa mùa phù hợp, tuân thủ đúng thời vụ gieo cấy, áp dụng kỹ thuật canh tác khoa học và tận dụng công nghệ hiện đại sẽ giúp bà con nâng cao năng suất, giảm chi phí sản xuất và tối ưu hóa chất lượng hạt gạo. Chúc bà con vụ mùa bội thu.
