Thời tiết vụ mùa thường có nhiều biến động với nắng nóng gay gắt và mưa lớn liên tiếp từ tháng 6 đến tháng 8. Điều này làm tăng nguy cơ ngập úng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng của lúa, nhất là giai đoạn mới gieo cấy. Để hạn chế thiệt hại và đảm bảo cây phát triển tốt, bà con cần áp dụng các biện pháp chăm sóc phù hợp.
Bài viết này của AgriDrone sẽ hướng dẫn cách chăm sóc lúa vụ mùa theo từng giai đoạn, giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
Mục lục
Đặc điểm lúa vụ mùa ở Việt Nam
Lúa vụ mùa là một trong hai vụ lúa chính trong năm, thường được gieo cấy vào mùa hè và thu hoạch vào mùa thu hoặc đầu đông. Đây là vụ lúa quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, cung cấp nguồn lương thực chính và tạo thu nhập cho nông dân.
Đặc điểm chính của lúa vụ mùa là thường được gieo từ tháng 6 đến tháng 8 và thu hoạch từ tháng 10 đến tháng 12. Vụ mùa này chịu ảnh hưởng lớn của mưa bão và sâu bệnh phát triển mạnh, nên việc chăm sóc đúng kỹ thuật sẽ giúp tăng năng suất và hạn chế rủi ro.
Lúa vụ mùa giúp tận dụng đất canh tác sau vụ xuân, cải tạo đất và kiểm soát cỏ dại. Vụ lúa này cũng góp phần ổn định sản lượng lúa gạo trong năm, đảm bảo nguồn cung cho thị trường và nhu cầu tiêu dùng.
Chuẩn bị trước khi gieo cấy lúa vụ mùa
Giai đoạn chuẩn bị trước khi gieo cấy quyết định đến sự phát triển và năng suất của cây lúa. Nếu làm đúng kỹ thuật, lúa sẽ sinh trưởng tốt, hạn chế sâu bệnh và đạt hiệu quả cao.
Làm đất
Trước khi gieo cấy, đất cần được cày sâu từ 15-20 cm để làm tơi xốp, giúp rễ lúa phát triển thuận lợi. Sau đó, phơi ải đất 15-20 ngày để tiêu diệt mầm bệnh và cỏ dại. Khi đất đã khô, tiến hành bừa kỹ và san phẳng mặt ruộng để đảm bảo khả năng thoát nước tốt, tránh bị ngập úng hoặc khô hạn cục bộ.
Chọn giống
Chọn giống lúa mùa vụ phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu địa phương. Ưu tiên các giống năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt. Một số giống được khuyến cáo như BC15, TBR225, Đài Thơm 8, OM5451. Hạt giống cần xử lý qua thuốc trừ nấm để diệt mầm bệnh và ngâm ủ đúng kỹ thuật để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao.
Thời vụ gieo cấy
Lúa vụ mùa cần được gieo cấy trước ngày 20/7 để đảm bảo cây phát triển tốt, tránh thời tiết bất lợi vào cuối vụ. Tùy theo từng vùng, thời gian gieo cấy có thể điều chỉnh để phù hợp với điều kiện thực tế, nhưng cần tuân thủ khung thời vụ tốt nhất để hạn chế rủi ro do thời tiết và sâu bệnh.
Kỹ thuật gieo cấy và tỉa dặm cho cây lúa
Việc cấy đúng kỹ thuật và điều chỉnh mật độ hợp lý sẽ giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng và hạn chế rủi ro.
Mật độ cấy
Đối với lúa cấy, mật độ phù hợp là 20-25 khóm/m², mỗi khóm 2-3 dảnh, giúp cây phát triển tốt mà không bị cạnh tranh dinh dưỡng. Đối với lúa gieo sạ, sau khi gieo cần kiểm tra mật độ, tỉa bớt những chỗ quá dày và dặm vào chỗ thưa để lúa mọc đều, tạo điều kiện sinh trưởng tốt hơn.
Tỉa dặm
Tỉa dặm cần thực hiện sớm để đảm bảo lúa cùng trà, giúp quá trình chăm sóc thuận tiện và thu hoạch đồng đều. Nếu tỉa muộn, cây lúa phát triển không đồng đều, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng thu hoạch. Trong quá trình tỉa dặm, cần đảm bảo khoảng cách hợp lý để cây có đủ không gian sinh trưởng, hạn chế lãng phí dinh dưỡng và giảm nguy cơ sâu bệnh.
Chăm sóc lúa sau cấy đúng kỹ thuật
Lúa sau khi cấy cần được chăm sóc đúng kỹ thuật để sinh trưởng khỏe mạnh, đẻ nhánh tốt và hạn chế sâu bệnh. Việc quản lý nước, bón phân và kiểm soát dịch hại trong giai đoạn này quyết định đến năng suất và chất lượng lúa cuối vụ.
Bón phân hợp lý
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng giúp lúa phát triển tốt. Nguyên tắc bón phân cho lúa cần tuân theo phương châm “nặng đầu, nhẹ cuối”, tránh bón thừa đạm gây lốp lúa và dễ nhiễm sâu bệnh.
- Bón lót: Trước khi cấy, bón 100% phân chuồng, phân lân + 50% đạm + 20% kali, giúp rễ lúa bén nhanh, hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
- Bón thúc lần 1: Sau cấy 7-10 ngày, khi lúa bắt đầu bén rễ và hồi xanh, bón 50% đạm + 30% kali, kết hợp làm cỏ, sục bùn để tạo môi trường thông thoáng cho cây phát triển.
- Bón thúc lần 2: Khi lúa bước vào giai đoạn đứng cái – làm đòng (45-50 ngày sau cấy), bón 50% kali còn lại. Nếu lúa xấu, có thể bổ sung 1kg ure/sào, nhưng tuyệt đối không bón đạm khi lúa bị bệnh để tránh lây lan.
Quản lý nước đầy đủ
Cung cấp nước đúng giai đoạn giúp lúa đẻ nhánh tốt, phát triển khỏe mạnh.
- Sau cấy: Giữ nước ở mức 2-3 cm để cây bén rễ nhanh, hồi xanh tốt.
- Giai đoạn đẻ nhánh: Tăng nước lên 3-4 cm để kích thích lúa đẻ nhánh tối đa. Khi đạt đủ số nhánh hữu hiệu, rút cạn nước 10-12 ngày để rễ ăn sâu, tăng khả năng chống đổ.
- Giai đoạn đứng cái – làm đòng: Đưa nước trở lại mức 3-4 cm, giữ ổn định đến khi lúa chín sáp.
- Trước thu hoạch: Khoảng 15 ngày trước gặt, rút cạn nước để ruộng khô, thuận lợi cho thu hoạch.
Phòng trừ sâu bệnh hại cây lúa mùa vụ
Sâu bệnh là nguyên nhân chính gây giảm năng suất lúa vụ mùa. Thời tiết mưa nhiều, nắng nóng xen kẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh phát triển. Việc theo dõi thường xuyên và xử lý kịp thời giúp bảo vệ lúa, hạn chế thiệt hại.
Bà con cần theo dõi bản tin dự báo sâu bệnh và thường xuyên thăm đồng để phát hiện sớm. Khi thấy dấu hiệu bất thường, cần xử lý ngay trước khi sâu bệnh lan rộng. Các hợp tác xã nên tổ chức diệt chuột định kỳ bằng biện pháp thủ công hoặc thuốc sinh học.
Rầy nâu, rầy lưng trắng
Rầy nâu và rầy lưng trắng gây hại từ giai đoạn đẻ nhánh đến trỗ bông. Khi thấy lúa vàng úa, héo từng mảng, cần kiểm tra gốc lúa. Nếu mật độ rầy vượt 1.500 con/m², bà con có thể sử dụng thuốc Victory 585EC, Chess 50WG hoặc Palano 600WP.
Sâu cuốn lá nhỏ
Sâu cuốn lá nhỏ làm giảm diện tích quang hợp, ảnh hưởng đến năng suất. Khi thấy lá bị cuốn, bên trong có sâu non màu xanh, cần xử lý ngay. Nếu mật độ sâu trên 20 con/m², có thể sử dụng Clever 150SC, Director 70EC hoặc Virtako 40WG. Nếu mật độ sâu cao, cần phun thuốc hai lần, mỗi lần cách nhau 4-5 ngày.
Sâu đục thân lúa 2 chấm
Sâu đục thân gây hiện tượng bạc trắng bông, làm giảm khả năng kết hạt. Khi phát hiện ổ trứng từ 0,3 ổ/m² trở lên, cần phun thuốc ngay. Bà con có thể sử dụng Prevathon 5SC, Voliam Targo 63SC hoặc Virtako 40WG để xử lý. Nếu mật độ sâu cao, cần phun lại sau 4-5 ngày.
Bệnh đạo ôn
Bệnh đạo ôn hại lúa phát triển mạnh khi trời mưa nhiều, làm cháy lá và ảnh hưởng đến năng suất. Khi thấy lá có vết cháy màu nâu hình thoi, cần ngừng bón đạm và duy trì nước ở mức 3-4 cm. Bà con có thể sử dụng Bump 650WP, Kasoto 200SC hoặc Filia 525SE để phòng trừ. Nếu bệnh lan rộng, cần phun thuốc hai lần, cách nhau 5-7 ngày.
Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn
Bệnh bạc lá thường xuất hiện sau mưa lớn hoặc khi bón thừa đạm. Khi thấy lá có vệt sọc nâu dài, cần ngừng ngay việc bón phân đạm. Nếu bệnh lan rộng, có thể sử dụng Lobo 8WP, Visen 20SC hoặc Linacin 40SL để xử lý.
Bệnh lùn sọc đen
Bệnh lùn sọc đen do rầy nâu truyền virus, làm lúa còi cọc, lá nhăn và không trổ bông. Khi phát hiện cây bị bệnh, cần nhổ bỏ và tiêu hủy ngay để tránh lây lan. Đồng thời, cần phun thuốc trừ rầy để kiểm soát nguồn bệnh.
Ốc bươu vàng
Ốc bươu vàng phá hại lúa ngay từ khi mới cấy, gây thiệt hại nghiêm trọng. Để phòng trừ, bà con có thể làm lưới chắn khi cho nước vào ruộng, nhặt ốc thủ công để giảm mật độ. Khi ốc xuất hiện nhiều, có thể sử dụng HN-Samole 700WP hoặc Diotor 830WDG.
Diệt chuột bảo vệ lúa
Chuột cắn phá lúa từ giai đoạn mới cấy đến khi chín. Bà con cần đặt bẫy, đào hang hoặc dùng thuốc sinh học để diệt chuột. Dọn sạch bờ ruộng, cắt cỏ thường xuyên cũng giúp hạn chế nơi trú ẩn của chuột.
Quản lý lúa cỏ (lúa ma)
Lúa cỏ mọc xen kẽ với lúa thường, gây khó khăn khi thu hoạch. Khi phát hiện lúa cỏ, cần nhổ bỏ ngay để tránh lây lan. Nếu diện tích lúa cỏ chiếm trên 70% ruộng, nên thu hoạch riêng và tiêu hủy tàn dư. Sau thu hoạch, có thể cày sớm, cho nước vào ruộng và sử dụng chế phẩm sinh học như Trichoderma hoặc Sumitri để phân hủy hạt lúa cỏ còn sót lại.
Giải pháp phòng trừ sâu bệnh cho lúa bằng máy bay phun thuốc
Để phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho lúa mùa, bà con có thể tìm đến giải pháp máy bay phun xịt thuốc cho lúa không người lái để tiết kiệm thời gian, chi phí, ngăn ngừa sâu bệnh lây lan.
Sử dụng giải pháp máy bay phun thuốc trừ sâu không người lái giúp công việc được thực hiện nhanh chóng, hiệu suất công việc gấp hàng trăm lần lao động chân tay, chi phí thuê phun thấp, an toàn cho sức khỏe. Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cần tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” để đảm bảo an toàn.
Hiện nay AgriDrone Việt Nam cung cấp các giải pháp máy bay phun thuốc sạ lúa rải phân tiên tiến nhất hiện nay như: DJI DJI Agras T30, DJI Agras T20P, Agras T40, DJI Agras T50, DJI Agras T25. Các giải pháp này giúp bà con giải quyết các công việc phun thuốc trừ sâu cho lúa, gieo sạ lúa, rải phân bón cho lúa hiệu quả, tiết kiệm chi phí.
Chăm sóc lúa vụ mùa đòi hỏi sự tỉ mỉ và áp dụng đúng kỹ thuật từ khâu chuẩn bị đất, gieo cấy, bón phân, quản lý nước đến phòng trừ sâu bệnh. Việc kết hợp giữa kinh nghiệm truyền thống và công nghệ hiện đại sẽ giúp bà con đạt được những vụ mùa bội thu, nâng cao chất lượng sản phẩm và đời sống. Hãy liên hệ với AgriDrone để được tư vấn về các loại máy bay phun thuốc cho lúa mới nhất.
