Sầu riêng là loại cây được mệnh danh là “vua của các loại cây ăn trái” nhờ hương vị đặc trưng cũng như giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại. Sầu riêng được trồng nhiều ở các vùng Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và Đồng bằng Sông Cửu Long, đây là loại cây cho giá trị kinh tế cao và được nhiều hộ nông dân ở miền Nam lựa chọn để thay đổi cơ cấu cây trồng.
Tuy vậy, sầu riêng là loại cây không dễ chăm sóc do sự mẫn cảm cao với môi trường cũng như phải đối mặt với nhiều loại bệnh hại tấn công. Cùng AgriDrone tìm hiểu các bệnh thường gặp trên cây sầu riêng và cách phòng trừ hiệu quả.
Mục lục
Các bệnh hại thường gặp trên cây sầu riêng con
Bệnh cháy lá, chết ngọn trên cây sầu riêng con
Bệnh cháy lá là một trong những loại bệnh hại thường gặp trên cây sầu riêng, có nguồn gốc do nấm Rhizoctonia solani Kuhn gây ra. Loại nấm này xuất hiện chủ yếu do điều kiện độ ẩm cao, thiếu ánh nắng, từ đó sợ nấm lây lan trực tiếp, hoặc nấm di chuyển nhờ dòng nước tại vườn hoặc do rơm rạ phủ đất nhưng vô tình chứa mầm bệnh.
Cây sầu riêng bị bệnh sẽ bị khô hết lá, chết ngọn cây sầu riêng, nghiêm trọng hơn thì cây con sẽ bị trụi lá. Các ngọn cây bị thối khiến cây không thể sinh trưởng và phát triển. Bệnh cháy lá chết ngọn gây hại trên cây sầu riêng trong vườn ươm và cả những cây mới trồng. Bệnh phát triển mạnh vào mùa mưa và có khả năng lan truyền rất nhanh.
Bệnh đốm lá trên cây sầu riêng con
Bệnh do nấm Phomopsis gây ra và thường tấn công vào thời kỳ cây non. Khi mắc bệnh, cây thường nổi đốm màu vàng giữa lá, lá cây thường rụng sớm, cây chậm phát triển, lâu dần các đốm màu vàng đó sẽ lan rộng và khiến lá cây bị rụng.
Để phòng bệnh, bà con cần thường xuyên thăm vườn để phát hiện kịp thời, nếu cây bị nấm bệnh thì cần tiến hành ngắt bỏ phần bị bệnh để tránh lây lan trên diện rộng.
Bà con cần thường xuyên thăm vườn, theo dõi từng cây. Nếu phát hiện nấm bệnh gây hại, tiến hành ngắt bỏ phần bị bệnh để tránh lây lan diện rộng. Lưu ý bón phân đầy đủ cho cây, không bón quá nhiều phân đạm, bổ sung phân hữu cơ vi sinh để cây có đủ chất dinh dưỡng phát triển và chống lại sâu bệnh.
Sử dụng Difenoconazole hoặc Mancozeb + Meta Laxyl hoặc Copper Hydroxide để phun cho cây theo hướng dẫn trên bao bì.
Bệnh thối rễ trên cây sầu riêng con
Đây là một trong những bệnh hại trên cây sầu riêng thường gặp. Bệnh thối rễ sầu riêng do nấm có tên Pythium Complectens gây ra. Loại nấm này thường có sẵn trong vườn do đất quá ẩm ướt, nấm sẽ tấn công rễ cây con và khiến rễ không thể hút chất từ đất, khiến lá bị úa và và rụng, rồi kiệt sức dần mà chết.
Bệnh khó phát hiện từ sớm, khi phát hiện thì thường vào lúc bệnh đã quá nghiêm trọng. Chính vì vậy bà con cần chú ý phòng bệnh cho cây ngay từ khâu làm đất. Khi cây đã bị bệnh nặng và chết thì bà con nhanh chóng nhổ bỏ và tiêu hủy ở ngoài khu vực trồng. Phun thuốc bảo vệ thực vật để phòng bệnh cho cây theo hướng dẫn của cơ quan bảo vệ thực vật địa phương.
Bệnh thán thư trên cây sầu riêng
Bệnh thán thư là một trong những bệnh hại trên cây sầu riêng khá phổ biến và thường xuất hiện vào đầu mùa mưa hoặc những ngày có sương, bệnh do nấm Collototrichum gloeosporioidess gây ra. Khi bị bệnh, lá cây sẽ xuất hiện những đốm bệnh lõm màu nâu từ ngoài rìa và chóp lá sau đó lan vào trong khiến cho lá héo và rụng dần. Cây bị bệnh nặng có thể bị khô héo mà chết.
Ngoài gây hại trên lá, bệnh thán thư trên sầu riêng còn tấn công các bộ phận khác của cây như cành non, hoa và trái. Trên hoa, bệnh làm khô và rụng nụ, hoa, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng đậu trái.
Trên trái, bệnh gây ra các đốm đen hoặc nâu sẫm, làm trái bị biến dạng, chai sượng hoặc thối khô, đặc biệt nghiêm trọng khi trái còn non. Bào tử nấm gây bệnh dễ dàng lây lan qua gió, nước mưa, côn trùng hoặc dụng cụ làm vườn.
Bệnh cháy lá tổ kiến
Bệnh cháy lá tổ kiến trên cây sầu riêng do nấm Rhizoctonia solani gây ra, thường xuất hiện và lây lan mạnh trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều hoặc vườn cây rậm rạp, thiếu sáng. Nấm tấn công cả lá non và lá già. Ban đầu, các vết bệnh là những đốm nhỏ, sau đó lan rộng và khô cháy thành mảng không định hình.
Đặc trưng của bệnh là khi lá bị cháy khô, các sợi tơ nấm khiến chúng dính kết lại với nhau, tạo thành từng chùm trông giống như tổ kiến hoặc tổ quạ. Bệnh gây rụng lá hàng loạt, làm chết khô các cành bị nhiễm, đặc biệt là những cành ở tầng thấp gần mặt đất, làm cây suy yếu nghiêm trọng và ảnh hưởng đến năng suất.
Các bệnh hại thường gặp trên cây sầu riêng trưởng thành
Bệnh xì mủ chảy nhựa
Đây là một trong các bệnh hại thường gặp trên cây sầu riêng trưởng thành, nguyên nhân xuất hiện bệnh chủ yếu là do bà con thường trồng cây sầu riêng con trên nền đất cũ đã có nấm Phytophthora, thường là đất đã từng trồng cây cao su, hồ tiêu, dừa. Nơi lý tưởng để bệnh này phát triển là những vườn cây có mật độ quá dày, không tỉa tán, khu vực có độ ẩm cao, mưa nhiều. Bệnh xì mủ chảy nhựa có thể dễ dàng lây lan diện rộng trên cả vườn.
Khi bị bệnh, các cành non và lá sẽ bị héo nhanh và chết dần, quả xuất hiện vết thối và dần lan rộng làm hỏng phần bên trong quả. Phân vỏ cây khi bị bệnh nếu không phát hiện sớm thì bệnh sẽ nhanh lan rộng ra cả cây và dẫn đến tình trạng cây có thể chết.
Bệnh nấm hồng
Bệnh nấm hồng trên cây sầu riêng do nấm Erythricium salmonicolor gây ra, bệnh thường xuất hiện trên điều kiện mưa ẩm kéo dài, độ ẩm trong không khí cao, mật độ cây dày và nhiều cỏ rậm rạp, bệnh phát tán chủ yếu qua nước mưa, côn trùng và gió.
Bệnh thường tấn công vào giai đoạn trước và sau khi thu hoạch, khi cây đang ở giai đoạn yếu nhất. Khi mới bị bệnh, vỏ cây sẽ xuất hiện một lớp tơ màu trắng đục, sau chuyển thanh màu nâu đỏ và lan ra xung quanh vỏ cây.
Bệnh hút chất dinh dưỡng của cây, từ đó cây không được xanh tốt và giảm khả năng quang hợp, cành non thường bị tình trạng khô héo và chết cành. Ngoài ra, bệnh còn có thể gây mục trên thân và cành cây.
Bệnh nấm trái
Loại bệnh hại trên cây sầu riêng này do nấm Phytophthora gây ra, nó gây hại cho quả ở mọi giai đoạn phát triển đặc biệt là mùa mưa. Quả bị bệnh sẽ dần bị thối và dễ dàng lây lan sang quả khác. Bệnh còn tấn công cả thân cây, ảnh hưởng tới mạch dẫn làm lá úa vàng và rụng dần.
Bệnh đốm rong
Bệnh đốm rong trên cây sầu riêng do tảo (algae) Caphaleuros gây ra trên những lá cây sầu riêng đã trưởng thành. Trong một số trường hợp, bệnh còn có thể gây hại cả thân và cành cây non. Bệnh thường xuất hiện trong điều kiện độ ẩm cao, mật độ cây quá nhiều, vườn trồng rậm rạp, nhiều cỏ. Ngoài ra, khi cây suy yếu, nhất là giai đoạn trước và sau thu hoạch cũng là thời cơ cho loại bệnh này.
Triệu chứng bệnh: bề mặt lá sẽ xuất hiện những đốm trơn màu nâu đỏ, hơi nhô lên trên. Bệnh có thể bắt nguồn từ trong tự nhiên, dễ lây lan do tảo Celphaleuros virescens ký sinh trên nhiều loại cây khác nhau.
Bênh đốm mắt cua
Bệnh đốm mắt cua, hay còn gọi là đốm đồng tiền, là bệnh phổ biến trên cây sầu riêng do nấm Phomopsis gây ra, chủ yếu tấn công lá non.
Mặc dù ít khi gây chết cây ngay lập tức, bệnh làm giảm đáng kể diện tích quang hợp của lá, khiến lá bị vàng và rụng sớm, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, khả năng sinh trưởng và năng suất ra hoa kết trái của cây về sau. Bệnh thường phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt và thiếu sáng.
Triệu chứng bệnh: Cây sầu riêng khi bị bệnh đốm mắc cua sẽ xuất hiện những đốm bệnh hình tròn hoặc bầu dục trên lá, có tâm màu nâu nhạt hoặc xám trắng và được bao quanh bởi một đường viền màu nâu sẫm rõ rệt, trông rất giống hình con mắt hoặc đồng tiền. Các đốm này ban đầu nhỏ li ti sau đó lan rộng ra.
Các biện pháp phòng trừ bệnh hại trên cây sầu riêng
Để phòng trừ các bệnh hại thường gặp trên cây sầu riêng, bà con cần lưu ý:
- Trồng cây với mật độ vừa phải, không tưới quá nhiều nước
- Không gian quanh vườn thông thoáng, vệ sinh vườn sạch sẽ, không đọng nước hay xuất hiện rơm rạ khô đọng nước.
- Làm đất kỹ càng trước khi trồng cây để tiêu diệt các loại nấm bệnh.
- Loại bỏ các cành, cây bị hỏng để không lây bệnh sang các cây khác.
- Phun thuốc phòng trị bệnh kịp thời theo khuyến cáo của cơ quan bảo vệ thực vật địa phương.
- Thường xuyên kiểm tra, thăm vườn để phát hiện bệnh sớm và thực hiện các biện pháp điều trị kịp thời.
Sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu cho cây sầu riêng
Vườn cây sầu riêng thường rậm rạp, nhất là vườn cây đã lớn, bầu không khí không thông thoáng nên khi phun thuốc trong vườn làm người phun dễ hít phải thuốc phát tán trong không khí. Những năm gần đây AgriDrone Việt Nam đã triển khai máy bay phun thuốc cho cây sầu riêng mang lại hiệu quả cao và giúp người nông dân tránh xa những tác dụng độc hại của thuốc trừ sâu.
Những dòng máy bay phun thuốc như máy bay xịt thuốc DJI Agras T50, DJI Agras T40, DJI Agras T25… được trang bị những tính năng thông minh cùng hệ thống phun thuốc hiện đại, hỗ trợ đắc lực cho người nông dân trong khâu phun thuốc bảo vệ thực vật để diệt trừ các bệnh thường gặp trên cây sầu riêng.
Máy bay phun thuốc với công nghệ phun sương và công nghệ phân nhánh đến mục tiêu giúp thuốc trừ sâu được bám đều trên các bộ phận của cây, hiệu lực phòng trừ sâu bệnh lên đến 100%, đồng thời giúp tiết kiệm nước, tiết kiệm thuốc trừ sâu, giảm ô nhiễm môi trường, tăng năng suất và chất lượng quả.
Quý khách cần tư vấn thêm về giải pháp hoặc trải nghiệm sản phẩm, xin vui lòng liên hệ với AgriDrone Việt Nam.
