Trong điều kiện khí hậu chuyển biến phức tạp, mưa kéo dài khiến cây sầu riêng phải đối mặt với nhiều bệnh hại, trong đó có bệnh đốm rong trên cây sầu riêng. Vậy bệnh đốm rong trên sầu riêng là gì, triệu chứng ra sao và cách phòng trừ như thế nào?
Trong quá trình triển khai phun thuốc bảo vệ thực vật bằng máy bay phun thuốc điều khiển từ xa cho cây sầu riêng ở nhiều địa phương, AgriDrone Việt Nam nhận thấy nhiều vườn sầu riêng gặp phải bệnh đốm rong khiến cây còi cọc và kém phát triển. Do vậy AgriDrone Việt Nam khuyến cáo bà con cần nắm được các triệu chứng cũng như cách phòng trừ bệnh này để cây sầu riêng phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao.
Mục lục
Bệnh đốm rong trên sầu riêng là gì?
Bệnh đốm rong trên cây sầu riêng do một loại tảo ký sinh có tên khoa học là Cephaleuros virescens gây ra. Loại tảo này sống ký sinh trên bề mặt lá, cành và thân cây, sử dụng chất dinh dưỡng từ chính cây chủ để tồn tại và phát triển.
Chúng không trực tiếp tấn công vào hệ thống mạch dẫn của cây nhưng lại tạo ra một lớp che phủ bề mặt, gây ra nhiều tác hại gián tiếp nhưng cực kỳ nguy hiểm.
Dấu hiệu nhận biết bệnh đốm rong chính xác nhất
Để phòng trừ hiệu quả, việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh hại trên cây sầu riêng là yếu tố tiên quyết. Bà con cần thường xuyên thăm vườn và chú ý các biểu hiện sau:
Trên lá
- Ban đầu, vết bệnh là những đốm nhỏ hình tròn hoặc hơi bầu dục, có màu xanh xám hoặc xanh ô liu.
- Khi phát triển, các đốm này sẽ lớn dần, nổi cộm lên trên bề mặt lá và có một lớp lông tơ mịn như nhung.
- Ở giai đoạn trưởng thành, sẵn sàng phát tán bào tử, vết bệnh chuyển sang màu cam đỏ hoặc nâu đỏ đặc trưng. Đây là dấu hiệu nhận biết rõ ràng nhất. Bà con có thể dùng tay sờ lên vết bệnh sẽ cảm nhận được sự sần sùi, gồ ghề.
Trên thân và cành
- Tương tự như trên lá, bệnh tạo thành những mảng lớn màu xanh xám.
- Ở những cây bị nhiễm nặng, lớp rong tảo có thể bao phủ gần như toàn bộ thân, cành, làm cho vỏ cây trở nên sần sùi, khô và dễ nứt nẻ. Những vết nứt này chính là “cửa ngõ” lý tưởng cho các loại nấm bệnh nguy hiểm khác như nấm Phytophthora (gây bệnh xì mủ, thối thân) xâm nhập.
Chú thích: Vết bệnh đốm rong trên lá sầu riêng có màu cam đỏ đặc trưng khi trưởng thành.
Tác hại của bệnh đốm rong đối với vườn sầu riêng
Mặc dù phát triển chậm, nhưng tác hại mà bệnh đốm rong gây ra cho vườn sầu riêng là không thể xem nhẹ.
- Giảm khả năng quang hợp: Lớp rong tảo dày đặc trên bề mặt lá làm giảm diện tích tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, cản trở nghiêm trọng quá trình quang hợp. Cây không tạo đủ năng lượng sẽ sinh trưởng còi cọc, yếu ớt.
- Gây rụng lá hàng loạt: Khi bệnh nặng, lá sẽ bị vàng và rụng sớm, khiến cây suy kiệt, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nuôi trái.
- Làm suy yếu cành và thân: Lớp rong trên vỏ cây làm giảm khả năng trao đổi chất của vỏ, khiến vỏ bị khô, nứt. Cành non có thể bị khô và chết đi.
- Tạo điều kiện cho nấm bệnh khác tấn công: Đây là tác hại nguy hiểm nhất. Các vết nứt trên thân, cành do đốm rong tạo ra là nơi trú ngụ và xâm nhập lý tưởng của các loại nấm gây bệnh thối thân, xì mủ, làm chết cây.
- Giảm năng suất và chất lượng trái: Cây suy yếu chắc chắn sẽ cho năng suất thấp, trái nhỏ, chất lượng kém, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh tế của nhà vườn.
Biện pháp quản lý và phòng trừ bệnh đốm rong hiệu quả
Để phòng trừ bệnh đốm rong trên cây sầu riêng, bà con cần thực hiện tốt các biện pháp như sau:
Biện pháp canh tác
Đây là biện pháp quan trọng nhất, mang tính chủ động và hiệu quả lâu dài.
- Tỉa cành, tạo tán thông thoáng: Cắt bỏ những cành vô hiệu, cành bị sâu bệnh, cành mọc chen chúc trong tán để vườn cây luôn thông thoáng. Ánh nắng và gió có thể xuyên qua tán lá sẽ làm giảm độ ẩm, khiến tảo không có điều kiện phát triển.
- Quản lý cỏ dại: Giữ cho vườn cây sạch cỏ, đặc biệt là vào mùa mưa, để giảm độ ẩm gốc và sự cạnh tranh dinh dưỡng.
- Bón phân cân đối và hợp lý: Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng NPK và các nguyên tố trung, vi lượng (Canxi, Magie, Kẽm,…) để cây khỏe mạnh, tăng sức đề kháng tự nhiên. Cây khỏe mạnh sẽ có khả năng chống chịu bệnh tật tốt hơn.
- Hệ thống tưới tiêu hợp lý: Tránh tưới nước thẳng lên tán lá vào buổi chiều tối. Ưu tiên các hệ thống tưới gốc để giữ cho thân và lá cây khô ráo.
Biện pháp thủ công
- Đối với những cây bị bệnh nặng ở thân và cành chính, bà con có thể dùng bàn chải sắt hoặc cật tre để cạo sạch lớp rong rêu.
- Lưu ý quan trọng của AgriDrone: Thao tác này nên thực hiện vào những ngày trời nắng ráo và cần làm nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương vỏ cây. Sau khi cạo xong, cần phun thuốc hóa học ngay để tiêu diệt mầm bệnh còn sót lại và ngăn ngừa tái nhiễm.
Biện pháp hóa học
Khi áp lực bệnh cao, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật là cần thiết. Bà con nên ưu tiên các loại thuốc có hoạt chất sau:
- Gốc đồng: Copper Hydroxide, Copper Oxychloride, hoặc Boóc-đô là những hoạt chất có hiệu quả cao trong việc diệt trừ tảo.
- Các hoạt chất khác: Mancozeb, Propineb cũng cho hiệu quả tốt.
Cách phun:
- Phun ướt đều cả hai mặt lá, phun kỹ vào thân, cành, đặc biệt là những nơi có rong rêu phát triển mạnh.
- Thời điểm phun tốt nhất là vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi trời không có gió to.
- Tuân thủ nguyên tắc 4 đúng và luôn đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì sản phẩm và trang bị đầy đủ đồ bảo hộ lao động.
Phun thuốc phòng trừ bệnh đốm rong trên sầu riêng bằng máy bay phun thuốc
Khi bệnh đốm rong trên sầu riêng phát triển dày đặc trên lá, bà con nên sử dụng chế phẩm vắc xin kết hợp với siêu đồng phun kém 2 lần cách nhau 2 – 3 ngày. Bà con cho phun ướt đẫm thân cành và hai mặt lá để tẩy rửa mảng rong bám và diệt tảo gây hại, đồng thời nhằm diệt các loại nấm khuẩn và kích kháng cho cây. Nếu bệnh đốm rong gây hại trên thân, cành, bà con pha đậm đặc dung dịch vaccin và siêu đồng rồi quét đậm lên thân, cành.
Với những vườn cây rộng lớn, việc phun thuốc bảo vệ thực vật cho cây sầu riêng bằng phương pháp thủ công rất vất vả và tốn nhiều thời gian. Hiện nay đã có công nghệ phun thuốc bằng máy bay không người lái rất tiện lợi, tiết kiệm thời gian, hiệu suất làm việc gấp 28 lần nhân công lao động thủ công, tiết kiệm thuốc và nước, đồng thời bảo vệ sức khỏe cho nhà nông và giảm thiểu tác hại đối với môi trường đất và nước xung quanh vườn.
Đáp ứng nhu cầu phun thuốc cho cây sầu riêng của bà con, AgriDrone Việt Nam cung cấp các giải pháp máy bay phun thuốc không người lái với các thiết bị hiện đại hàng đầu hiện nay như DJI Agras T10, DJI Agras T20, DJI Agras T30.
Câu hỏi thường gặp
Bệnh đốm rong có lây lan không?
Có. Bào tử của tảo có thể dễ dàng lây lan từ cây này sang cây khác thông qua gió, nước mưa, hoặc các dụng cụ nông nghiệp. Vì vậy, khi phát hiện bệnh trong vườn, cần tiến hành các biện pháp kiểm soát ngay lập tức để tránh lây lan ra diện rộng.
Phun thuốc xong có cần cạo lớp rong trên thân cây không?
Nên cạo trước khi phun. Việc cạo lớp rong dày trên thân cây trước khi phun thuốc sẽ giúp thuốc tiếp xúc trực tiếp với bề mặt vỏ cây và tiêu diệt mầm bệnh hiệu quả hơn. Sau khi phun, thuốc sẽ tiêu diệt tảo và chúng sẽ tự khô, bong tróc ra sau một thời gian, không cần thiết phải cạo lại.
Mùa nào bệnh đốm rong phát triển mạnh nhất?
Mùa mưa. Độ ẩm không khí cao, mưa nhiều, thiếu nắng là điều kiện lý tưởng nhất cho tảo Cephaleuros virescens sinh sôi và phát triển. Do đó, bà con cần đặc biệt chú ý kiểm tra vườn và áp dụng các biện pháp phòng ngừa vào đầu và trong suốt mùa mưa.
Bệnh đốm rong trên sầu riêng tuy không khó trị nhưng đòi hỏi sự quan tâm và các biện pháp quản lý đồng bộ từ phía nhà vườn. Bằng cách áp dụng chặt chẽ các biện pháp canh tác, giữ cho vườn cây thông thoáng, khỏe mạnh và can thiệp hóa học kịp thời khi cần thiết, AgriDrone tin rằng bà con hoàn toàn có thể kiểm soát tốt bệnh hại này, bảo vệ vườn sầu riêng phát triển xanh tốt và đạt năng suất cao.
Bà con có nhu cầu tư vấn drone phun thuốc trừ sâu bệnh cho cây sầu riêng hiện đại, xin vui lòng liên hệ đến số 03 3838 9999 của AgriDrone Việt Nam để được chúng tôi hỗ trợ.