Cây sầu riêng là loại cây luôn phải đối mặt với nhiều loại sâu bệnh do cây khá nhạy cảm với môi trường bên ngoài. Bên cạnh việc sử dụng giống cây chất lượng thì khi canh tác cây sầu riêng, trong quá trình chăm sóc bà con cần lưu ý phun thuốc cho cây sầu riêng để cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao, đồng thời đảm bảo nguồn lợi nhuận thu nhập cho gia đình.
Mục lục
Các loại sâu bệnh hại phổ biến trên cây sầu riêng
Sầu riêng là cây trồng đặc biệt nhạy cảm với thời tiết và hệ vi sinh vật trong đất. Khi độ ẩm tăng cao, mưa kéo dài hoặc thoát nước kém, cây sẽ nhanh chóng bị tấn công bởi sâu bệnh, làm giảm năng suất và chất lượng trái. Một số loại sâu bệnh hại trên cây sầu riêng bà con cần lưu ý là:
- Sâu đục thân, sâu đục trái thường xâm nhập vào ban đêm, gây vết thương hở và tạo điều kiện cho vi khuẩn thối trái phát triển. Nếu không phát hiện sớm, cành bị khô, quả bị rụng hàng loạt.
- Bọ trĩ và rầy mềm lại xuất hiện quanh năm, đặc biệt tấn công khi cây đang ra lá non. Chúng hút nhựa cây, làm lá quăn queo, lộc non héo khô, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng quang hợp và sinh trưởng của sầu riêng.
- Rệp sáp thường trú ngụ tại các đốt thân, mặt dưới lá và cuống hoa. Khi rệp phát triển mạnh, bà con sẽ thấy lá bị đen, bám bụi trắng, cây chậm lớn và không đậu trái.
- Phytophthora palmivora là loại nấm nguy hiểm nhất, gây bệnh xì mủ thân và thối rễ. Khi gặp điều kiện đất ẩm và thiếu thoát nước, mủ chảy ra từ vết nứt ở gốc, rễ bị thối khiến cây chết nhanh chóng.
- Bệnh thán thư thường bùng phát vào mùa mưa, khi độ ẩm trên lá cao liên tục. Dấu hiệu nhận biết là lá cháy viền, đốm nâu, trái non rụng không rõ lý do.
- Ngoài ra, nấm hồng và gỉ sắt cũng là hai bệnh điển hình ở khu vực miền Đông Nam Bộ, Tây Nguyên – nơi có mật độ trồng sầu riêng cao. Bệnh gây ra hiện tượng khô cành, cành chết ngược từ ngọn về gốc, nếu không xử lý kịp có thể mất trắng cả cây.
Các giai đoạn cần phun thuốc cho cây sầu riêng
Giai đoạn cây con (mới trồng)
Ở giai đoạn này, cây sầu riêng còn yếu, dễ bị tấn công bởi nhện đỏ, rầy và rệp. Bà con cần chú ý phát hiện sớm vết vàng lá, lá cong xoăn hoặc dấu hiệu rụng đọt.
Để kiểm soát nhện đỏ hiệu quả, bà con có thể dùng Sulfex 80WG, một loại thuốc phổ biến chuyên trị nhện đỏ và nấm nhẹ. Ngoài ra, nên pha kèm thuốc hỗ trợ sinh trưởng như chất kích ra đọt non để cây phục hồi nhanh, phát triển tán khỏe và đều.
Khi phun, nên chọn lúc sáng sớm hoặc chiều mát, đảm bảo đủ độ ẩm và không có gió lớn. Đặc biệt, tránh phun lúc nắng gắt vì có thể gây cháy lá non.
Giai đoạn ra hoa và đậu trái
Giai đoạn ra hoa là thời điểm nhạy cảm nhất vì hoa sầu riêng rất dễ rụng. Nếu thời tiết mưa kéo dài hoặc ẩm độ cao, cây có nguy cơ nhiễm nấm thán thư và bệnh xì mủ. Lúc này, việc phun thuốc phòng bệnh là cực kỳ cần thiết, nhưng không được ảnh hưởng đến ong thụ phấn.
Trong giai đoạn này, bà con nên sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc hữu cơ hoặc an toàn sinh học. Ví dụ, các dòng thuốc chứa Mancozeb, Metalaxyl có thể dùng trước hoặc sau khi hoa nở 5–7 ngày. Tuyệt đối không phun trực tiếp lên hoa, chỉ tập trung vào lá quanh chùm hoa và thân cây.
Giai đoạn nuôi trái (sau khi đậu)
Khi trái bắt đầu hình thành, cây tiêu thụ dinh dưỡng rất mạnh. Đồng thời, đây cũng là giai đoạn dễ bị sâu đục trái, nấm và bọ trĩ tấn công. Nếu không kiểm soát sớm, trái sầu riêng có thể bị thối nhũn hoặc rụng non.
Ở giai đoạn này, AgriDrone khuyến nghị sử dụng xen kẽ các hoạt chất như Chlorothalonil, Azoxystrobin, hoặc Aliette 80WP để tăng phổ phòng bệnh. Việc luân phiên thuốc giúp cây tránh bị kháng thuốc.
Nên thực hiện phun định kỳ 7–10 ngày/lần, đặc biệt sau những đợt mưa dài.
Giai đoạn sau thu hoạch
Sau khi thu hoạch, nhiều bà con có xu hướng ngưng chăm sóc, nhưng thực tế đây là thời điểm cây yếu, cần phục hồi. Nếu không xử lý kỹ, nấm trong đất hoặc các côn trùng tồn dư dễ tấn công vào gốc, rễ.
Lúc này, nên tiến hành phun thuốc diệt khuẩn, nấm đất nhẹ với liều thấp. Kết hợp thêm thuốc kích rễ hoặc vi sinh vật hữu ích để giúp đất “nghỉ khỏe”, cải thiện tơi xốp, tăng dinh dưỡng cho vụ sau.
Phun nhẹ quanh gốc, không cần phun toàn tán, mỗi 20–30 ngày/lần. Việc phun sau thu hoạch là bước chuẩn bị nền tảng, giúp cây phát triển đồng đều trong vụ tiếp theo, đặc biệt ở những vùng trồng sầu riêng xen canh với mít hoặc chôm chôm.
Những lưu ý khi phun thuốc cho cây sầu riêng
Phun thuốc tưởng đơn giản nhưng nếu sai kỹ thuật, không chỉ kém hiệu quả mà còn gây hại cho cả cây, người và môi trường xung quanh. AgriDrone khuyến cáo bà con cần chú ý một số điểm sau để đảm bảo an toàn và tiết kiệm.
Luôn kiểm tra thời tiết trước khi phun
Tránh phun khi trời nắng gắt, gió lớn hoặc sắp mưa. Phun vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát không chỉ tăng hiệu quả thuốc mà còn giảm mất nước cho cây. Nếu dùng drone, cần cài đặt tuyến bay phù hợp theo tốc độ gió và mật độ tán lá.
Tuân thủ liều lượng – không tự ý tăng nồng độ
Việc pha thuốc quá đặc không làm tăng hiệu quả, mà còn dễ gây cháy lá, ngộ độc cho cây. Luôn pha thuốc đúng theo hướng dẫn trên nhãn hoặc theo khuyến cáo của cán bộ kỹ thuật.
Nếu kết hợp nhiều loại thuốc, chỉ nên pha tối đa 2–3 hoạt chất/lần, tránh hiện tượng phản ứng hóa học làm giảm hiệu quả hoặc kết tủa.
Trang bị bảo hộ đầy đủ khi phun
Cho dù phun tay hay điều khiển drone, người phun cần mang đầy đủ khẩu trang, mắt kính, găng tay và áo bảo hộ để tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất.
Nếu sử dụng drone phun thuốc, cần đứng cách xa phạm vi bay ít nhất 10–15 mét, giữ khoảng cách an toàn để tránh hít phải hơi thuốc hoặc bị ảnh hưởng bởi tia phun.
Quản lý thuốc tồn dư đúng cách
Thuốc bảo vệ thực vật còn dư sau mỗi lần phun nên được pha loãng và phun tiếp ở khu vực cây trồng khác hoặc hủy đúng nơi quy định. Không đổ thuốc xuống ao hồ, mương nước vì có thể gây ngộ độc cho cá, ếch và cả nguồn nước sinh hoạt.
Bao bì chai lọ sau khi sử dụng cần gom lại, không vứt bừa bãi ra vườn, nhất là các vườn xen kẽ sầu riêng – mít – chôm chôm đang thời kỳ ra hoa.
Tôn trọng thời gian cách ly trước thu hoạch
Đây là quy định bắt buộc trong nông nghiệp, đặc biệt đối với cây xuất khẩu như sầu riêng. Sau khi phun thuốc lần cuối, phải chờ ít nhất 7–14 ngày (tùy loại thuốc) mới được thu hoạch trái để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
Nếu không tuân thủ thời gian cách ly, dư lượng thuốc trên trái sầu riêng có thể vượt ngưỡng cho phép, dẫn đến bị trả hàng khi xuất khẩu hoặc gây ngộ độc cho người ăn.
Phun thuốc cho cây sầu riêng bằng máy bay không người lái
Trước đây việc phun thuốc cho cây sầu riêng gặp nhiều khó khăn do bà con chủ yếu thực hiện bằng phương pháp thủ công.
Hiện nay với sự phát triển của khoa học công nghệ, phương pháp phun thuốc cho cây sầu riêng bằng máy bay không người lái rất được ưa chuộng nhờ những ưu điểm như: nhanh chóng, tiết kiệm nhân công, tiết kiệm chi phí, an toàn cho sức khỏe, bảo vệ môi trường, tăng năng suất và chất lượng quả khi thu hoạch.
Với máy bay xịt thuốc cho cây sầu riêng, người vận hành chỉ cần ngồi một chỗ để điều khiển máy bay cất cánh và phun thuốc cho cây theo thiết lập sẵn. Người nông dân không phải vất vả, tránh được nguy cơ nhiễm hóa chất độc hại, an toàn cho sức khỏe, bảo vệ môi trường, hạn chế tình trạng tồn dư thuốc bảo vệ thực vật trên nông sản khi thu hoạch.
Hiện nay AgriDrone Việt Nam là đơn vị chuyên cung cấp giải pháp máy bay nông nghiệp không người lái phun thuốc cho cây sầu riêng với các thiết bị hiện đại hàng đầu như: máy bay phun thuốc DJI Agras T30, DJI Agras T40, DJI Agras T50.
Bà con quan tâm đến giải pháp máy bay phun thuốc trừ sâu bệnh cho cây sầu riêng, xin vui lòng liên hệ AgriDrone Việt Nam để được tư vấn cụ thể.
