Để đạt được năng suất chanh dây (chanh leo) vượt trội, bà con cần áp dụng một quy trình kỹ thuật chuẩn xác thay vì canh tác theo kinh nghiệm cũ. Việc này giúp giải quyết triệt để các vấn đề cố hữu như cây còi cọc, tỷ lệ đậu quả thấp và sự bùng phát của sâu bệnh hại.
AgriDrone sẽ cung cấp một quy trình trồng và chăm sóc chanh dây toàn diện để bà con tăng năng suất và chất lượng nông sản.
Mục lục
Công tác chuẩn bị trồng cây chanh dây
Công tác chuẩn bị kỹ lưỡng, từ chọn giống đến làm đất, quyết định đến 80% tỷ lệ thành công của một vườn chanh dây. Một sự chuẩn bị bài bản sẽ giúp bà con tiết kiệm công sức, chi phí phân bón và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh trong suốt vòng đời của cây.
Lựa chọn giống chanh dây phù hợp
Việc chọn đúng giống chanh dây ngay từ đầu có thể quyết định đến 40% tổng sản lượng cuối vụ. Theo Viện Cây ăn quả Miền Nam, các giống chanh dây sạch bệnh như Đài Nông 1 khi được trồng trong điều kiện tối ưu cho năng suất cao hơn 30-40% so với các giống trôi nổi, không rõ nguồn gốc.
Giống chanh dây tím Đài Nông 1: Đây là giống phổ biến nhất hiện nay, được thị trường ưa chuộng.
- Ưu điểm: Vỏ mỏng, nhiều dịch, hương thơm đậm, vị ngọt thanh. Cây sinh trưởng khỏe, thích nghi rộng và có khả năng kháng một số bệnh phổ biến.
- Nhược điểm: Dễ nhiễm bệnh virus nếu nguồn giống không đảm bảo.
Giống chanh dây vàng:
- Ưu điểm: Quả to, màu sắc bắt mắt, vị ngọt hơn giống tím, ít chua. Cây có khả năng kháng bệnh do virus tốt hơn.
- Nhược điểm: Năng suất thường thấp hơn giống tím, vỏ dày hơn.
Dù chọn giống nào, bà con bắt buộc phải mua cây giống tại các vườn ươm, trung tâm giống uy tín có chứng nhận. Cây giống khỏe mạnh phải cao từ 15-20cm, thân mập, không dị dạng, lá xanh tốt và đặc biệt là sạch bệnh, nhất là các bệnh do virus.
Xác định thời vụ trồng lý tưởng
Trồng đúng thời vụ giúp cây con giảm tỷ lệ chết sau trồng xuống dưới 5% và rút ngắn thời gian kiến thiết cơ bản từ 2-3 tuần. Việc này giúp cây nhanh chóng bén rễ, phát triển khỏe mạnh và tránh được các điều kiện thời tiết bất lợi.
- Khu vực Miền Bắc: Tốt nhất nên trồng vào Vụ Xuân (tháng 2 – 3) khi thời tiết ấm áp hoặc Vụ Thu (tháng 8 – 9) để tránh rét đậm.
- Khu vực Miền Nam và Tây Nguyên: Thời điểm lý tưởng nhất là vào đầu mùa mưa (tháng 5 – 6). Theo Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, việc này giúp bà con tận dụng được nguồn nước trời, giảm chi phí và công tưới trong 2 tháng đầu tiên.
Mật độ trồng
Mật độ trồng phải phù hợp với loại giàn và độ màu mỡ của đất để đảm bảo mỗi cây có đủ không gian và ánh sáng phát triển.
- Giàn bằng: Khoảng cách cây cách cây 4-5m, hàng cách hàng 4-5m (Mật độ khoảng 400-600 cây/ha).
- Giàn chữ T: Cây cách cây 3-4m, hàng cách hàng (khoảng cách giữa 2 hàng chữ T) là 4-5m.
Chuẩn bị đất trồng và lên luống
Đất trồng đạt chuẩn với độ pH từ 5.5 – 6.5 và được xử lý mầm bệnh tốt sẽ giúp bộ rễ phát triển tối đa, tăng khả năng hấp thụ phân bón lên đến 30%. Nghiên cứu của Đại học Nông Lâm TP.HCM chỉ ra rằng, khi pH đất dưới 5.0, khả năng hấp thụ Lân (P) của cây chanh dây giảm gần 50%, gây lãng phí phân bón nghiêm trọng.
- Yêu cầu đất: Tơi xốp, giàu mùn hữu cơ, và quan trọng nhất là thoát nước tốt.
- Quy trình xử lý đất:
- Cày bừa: Cày sâu ít nhất 30-40cm để phá vỡ lớp đất cứng, giúp rễ phát triển sâu. Sau đó phơi ải 15-20 ngày để diệt mầm bệnh.
- Xử lý vôi: Rải vôi bột (khoảng 500-1000kg/ha) để khử chua, cân bằng pH và tiêu diệt nấm bệnh trong đất.
- Đào hố & Bón lót: Đào hố với kích thước 50x50x50 cm. Công thức bón lót cho 1 hố: 15-20kg phân chuồng hoai mục + 0.5kg lân nung chảy + 0.5kg vôi bột. Trộn đều hỗn hợp này với lớp đất mặt và lấp lại hố trước khi trồng khoảng 15-20 ngày.
Kỹ thuật làm giàn chanh dây đúng chuẩn
Một hệ thống giàn leo đúng chuẩn giúp tăng diện tích tiếp xúc ánh sáng cho lá, qua đó có thể nâng năng suất đậu quả lên 15-20% so với làm giàn tạm bợ. Giàn leo không chỉ để cây bám mà còn là “khung xương” quyết định khả năng quang hợp và sự thông thoáng của vườn.
- Mô hình giàn bằng (Giàn mướp):
- Cấu tạo: Các cột bê tông (cao 2.5m, chôn sâu 0.5m) được trồng theo khoảng cách 4x4m hoặc 5x5m. Phía trên đỉnh cột đan một lưới dây kẽm ô vuông 50x50cm.
- Ưu điểm: Tán cây được phân bố đều, nhận tối đa ánh sáng, dễ đi lại chăm sóc và thu hoạch. Đây là mô hình cho năng suất cao và ổn định nhất.
- Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn.
- Mô hình giàn chữ T:
- Cấu tạo: Các cột bê tông được trồng thành hàng. Trên đỉnh mỗi cột có một thanh ngang dài 1.2-1.5m tạo thành hình chữ T. Kéo 3-4 dây kẽm song song dọc theo các thanh ngang này.
- Ưu điểm: Vườn cây rất thông thoáng, hạn chế nấm bệnh phát triển, chi phí đầu tư thấp hơn giàn bằng.
- Nhược điểm: Khó đi lại chăm sóc giữa các hàng, năng suất có thể thấp hơn một chút so với giàn bằng.
Kỹ thuật trồng chanh dây cho năng suất cao
Có nhiều phương pháp để trồng chanh dây, mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với mục đích canh tác khác nhau từ quy mô trang trại đến sân vườn tại nhà.
Cách trồng chanh dây bằng hạt
Đây là phương pháp đơn giản nhưng không được khuyến khích cho canh tác thương mại.
- Ưu điểm: Dễ thực hiện, chi phí thấp, có thể tạo ra các cá thể mới.
- Nhược điểm: Cây con có thể bị thoái hóa giống, không giữ được đặc tính tốt của cây mẹ. Thời gian từ khi trồng đến khi thu hoạch kéo dài hơn so với trồng bằng cành.
- Cách thực hiện:
- Chọn những quả to, chín mọng từ cây mẹ khỏe mạnh. Lấy hạt, rửa sạch lớp màng nhầy bao quanh và phơi khô trong bóng râm.
- Ngâm hạt trong nước ấm (2 sôi 3 lạnh) trong khoảng 24 giờ.
- Gieo hạt vào bầu ươm hoặc khay đất tơi xốp, giữ ẩm liên tục. Hạt sẽ nảy mầm sau 2-3 tuần.
- Khi cây con cao 15-20cm, có 4-5 lá thật thì có thể đem đi trồng.
Cách trồng chanh dây bằng cành
Đây là phương pháp nhân giống vô tính hiệu quả, được áp dụng phổ biến nhất trong sản xuất lớn.
- Ưu điểm: Cây con giữ nguyên 100% đặc tính của cây mẹ. Cây nhanh ra rễ, sinh trưởng khỏe và cho thu hoạch sớm hơn trồng bằng hạt từ 2-3 tháng.
- Nhược điểm: Đòi hỏi kỹ thuật và phải chọn cành từ cây mẹ sạch bệnh.
- Cách thực hiện (Giâm cành):
- Chọn cành bánh tẻ (không quá non, không quá già) từ cây mẹ khỏe mạnh, sạch bệnh.
- Cắt thành các đoạn dài 15-20cm, có ít nhất 2-3 mắt ngủ. Cắt vát một đầu, tỉa bớt lá.
- Nhúng đầu cắt vát vào dung dịch kích rễ.
- Giâm cành vào bầu đất hoặc giá thể tơi xốp, nghiêng một góc 45 độ.
- Tưới nước giữ ẩm và che mát. Sau khoảng 1 tháng, cành sẽ ra rễ và nảy chồi mới, sẵn sàng để trồng ra vườn.
Cách trồng chanh dây trong chậu
Phương pháp này phù hợp cho các hộ gia đình ở thành phố muốn trồng chanh dây trên sân thượng, ban công.
- Chọn chậu: Chậu trồng phải có đường kính tối thiểu 40-50cm và có lỗ thoát nước tốt.
- Đất trồng: Trộn hỗn hợp đất thịt, xơ dừa, trấu hun và phân trùn quế theo tỷ lệ 2:1:1:1 để đảm bảo đất vừa tơi xốp, vừa giàu dinh dưỡng.
- Làm giàn: Có thể làm giàn dạng lưới bò trên tường hoặc giàn vòm đơn giản để dây leo bám.
- Lưu ý: Chanh dây trồng chậu cần được tưới nước hàng ngày và bón phân định kỳ (2-3 tuần/lần) do lượng dinh dưỡng trong đất hạn chế.
Cách chăm sóc cây chanh dây sau khi trồng
Chăm sóc cây chanh dây đúng kỹ thuật ở từng giai đoạn là chìa khóa để cây sinh trưởng mạnh mẽ, ra hoa đồng loạt và đậu quả tối đa.
Quản lý nước tưới:
- Giai đoạn cây con: Cần giữ ẩm liên tục cho đất. Tưới 1-2 ngày/lần.
- Giai đoạn ra hoa, đậu quả: Đây là giai đoạn cây cần nhiều nước nhất. Thiếu nước ở giai đoạn này là nguyên nhân chính gây rụng hoa và quả non, có thể làm giảm 20-30% sản lượng.
- Lưu ý: Luôn tưới đủ nước nhưng tuyệt đối không để ngập úng. Hệ thống tưới nhỏ giọt là giải pháp tối ưu giúp tiết kiệm nước và giữ độ ẩm ổn định cho gốc.
Hướng dẫn bón phân
- Giai đoạn kiến thiết (1-5 tháng): Giai đoạn này cây cần nhiều Đạm (N) để phát triển thân lá. Bón thúc bằng phân NPK có hàm lượng đạm cao như 20-20-15 hoặc 30-10-10, định kỳ 15-20 ngày/lần, kết hợp tưới phân bón lá.
- Giai đoạn kinh doanh (Từ tháng thứ 6):
- Bón thúc ra hoa: Chuyển sang NPK có hàm lượng Lân (P) và Kali (K) cao như 15-15-15 hoặc 10-30-20 để kích thích phân hóa mầm hoa.
- Bón nuôi quả: Khi quả đã đậu, cần bón NPK cân đối và bổ sung Canxi, Bo qua gốc hoặc lá để quả lớn nhanh, chống rụng và nứt quả.
- Bón sau thu hoạch: Sau mỗi lứa quả, cần cắt tỉa cành và bón phân phục hồi cây (phân hữu cơ + NPK) để cây chuẩn bị cho lứa quả tiếp theo.
Cắt tỉa, tạo tán
- Khi cây leo lên đến giàn, chỉ để lại 1 thân chính duy nhất.
- Khi thân chính đã lên giàn, bấm ngọn để cây ra 2-3 cành cấp 1 khỏe nhất, cho bò về các hướng ngược nhau.
- Từ các cành cấp 1, sẽ mọc ra các cành cấp 2. Đây chính là các cành mang quả.
- Thường xuyên tỉa bỏ các cành tăm, cành già, cành bị sâu bệnh để giàn luôn thông thoáng.
Cây chanh dây khá mẫn cảm với môi trường xung quanh nên dễ nhiễm sâu bệnh. Vì thế, bà con cần chú ý kiểm tra, phòng trừ sâu bệnh kịp thời cho cây để đảm bảo năng suất và chất lượng khi thu hoạch.
Hiện nay tại các vùng trồng chanh dây với diện tích lớn như Đắc Lắc, Đắc Nông, Gia Lai, nhiều bà con ưa chuộng sử dụng dịch vụ phun thuốc trừ sâu chanh dây bằng máy bay không người lái để tiết kiệm thời gian, chi phí, đảm bảo hiệu quả trừ sâu bệnh cũng như an toàn cho sức khỏe và hạn chế ô nhiễm môi trường.
AgriDrone Việt Nam cung cấp giải pháp máy bay phun thuốc trừ sâu cho chanh dây với các thiết bị hiện đại nhất hiện nay gồm: máy bay phun thuốc DJI Agras T70P, DJI Agras T50, DJI Agras T40…
Giải pháp máy bay phun thuốc trừ sâu của AgriDrone giúp bạn hoàn toàn có thể yên tâm về tiến độ công việc cũng như chất lượng. Với hơn 10 năm hoạt động và phát triển, hiện nay hệ thống của AgriDrone đã có mặt trên khắp các tỉnh trên cả nước, đáp ứng nhu cầu 24/7 của nhà nông.
Hy vọng với những chia sẻ chi tiết và tâm huyết từ AgriDrone, bà con đã có thể tự tin xây dựng một vườn chanh dây năng suất, chất lượng và bền vững.
Chúc bà con có một vụ mùa chanh dây bội thu! Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về các sản phẩm drone nông nghiệp, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới, các chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ.
