Thanh long là một loại trái cây nhiệt đới được ưa chuộng bởi hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường, nhiều nhà vườn đã áp dụng phương pháp thắp đèn để kích thích cây ra hoa trái vụ. Vậy, tại sao trồng thanh long phải có đèn? Bài viết này sẽ đi sâu phân tích lý do, kỹ thuật, ảnh hưởng và các biện pháp chăm sóc liên quan đến việc sử dụng đèn trong canh tác thanh long.
Mục lục
Tại sao trồng thanh long cần phải có đèn?
Việc sử dụng đèn chiếu sáng trong canh tác thanh long không còn là điều xa lạ với người nông dân. Vậy thắp đèn cho cây thanh long nhằm mục đích gì?
Đặc điểm sinh lý của cây thanh long
Thanh long là cây ngày dài, tức là chúng chỉ ra hoa khi thời gian chiếu sáng trong ngày dài hơn một ngưỡng nhất định, thường là hơn 12 giờ.
Tuy nhiên, trong điều kiện tự nhiên ở Việt Nam, vào mùa thu đông, thời gian ban ngày ngắn hơn ban đêm, không đủ để kích thích cây ra hoa. Do đó, việc bổ sung ánh sáng nhân tạo bằng đèn là điều cần thiết để đảm bảo cây có đủ thời gian quang kỳ cần thiết cho quá trình ra hoa kết trái.
Nâng cao năng suất và sản lượng
Việc sử dụng đèn chiếu sáng giúp người nông dân chủ động điều khiển thời điểm ra hoa của cây thanh long, từ đó có thể thu hoạch trái vụ, rải vụ, tránh tình trạng “dội chợ” trong mùa vụ chính. Hơn nữa, việc ra hoa đồng loạt và tập trung cũng giúp tăng tỷ lệ đậu trái, cho năng suất và sản lượng cao hơn.
Đáp ứng nhu cầu thị trường
Thị trường tiêu thụ thanh long ngày càng mở rộng, không chỉ trong nước mà còn xuất khẩu thanh long sang nhiều quốc gia. Để đáp ứng nhu cầu liên tục và ổn định của thị trường, việc sản xuất thanh long quanh năm là rất cần thiết. Sử dụng đèn chiếu sáng là giải pháp hiệu quả để đạt được mục tiêu này. Khí hậu của Việt Nam rất thích hợp để trồng thanh long, tuy nhiên lại không thể ra hoa quanh năm. Do đó, việc áp dụng kỹ thuật trồng thanh long bằng đèn là điều bắt buộc.
Tăng hiệu quả kinh tế
Sản xuất thanh long trái vụ thường có giá bán cao hơn so với chính vụ, mang lại lợi nhuận kinh tế cao hơn cho người nông dân. Tuy nhiên, nếu không có kỹ thuật chăm sóc cây thanh long tốt thì cũng không thể đạt được năng suất. Đầu tư vào hệ thống đèn chiếu sáng là một khoản đầu tư ban đầu, nhưng về lâu dài, nó sẽ mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội nhờ năng suất tăng và giá bán cao hơn.
Kỹ thuật chăm sóc cây thanh long bằng đèn
Việc sử dụng đèn chiếu sáng để trồng thanh long đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc tỉ mỉ và khoa học. Trước tiên, cần phải hiểu rằng việc thắp đèn chỉ là một phần trong tổng thể quy trình chăm sóc. Dưới đây là một số khía cạnh quan trọng cần lưu ý.
Lựa chọn loại đèn phù hợp
Không phải loại đèn nào cũng có thể sử dụng để trồng thanh long. Hiện nay, các loại đèn chuyên dụng cho cây thanh long thường là đèn compact, đèn sợi đốt, đèn LED, hoặc đèn huỳnh quang.
Mỗi loại đèn có ưu nhược điểm riêng về cường độ ánh sáng, mức độ tiêu thụ điện năng và tuổi thọ. Người trồng cần cân nhắc kỹ lưỡng để lựa chọn loại đèn phù hợp với điều kiện kinh tế và quy mô vườn trồng.
Thiết kế hệ thống đèn chiếu sáng
Hệ thống chiếu sáng cần được thiết kế khoa học để đảm bảo ánh sáng phân bố đều khắp vườn cây. Khoảng cách giữa các trụ, chiều cao treo đèn, mật độ đèn trên mỗi trụ cần được tính toán kỹ lưỡng dựa trên giống thanh long, tuổi cây, và điều kiện thổ nhưỡng.
Thời gian và chu kỳ chiếu sáng
Thời gian chiếu sáng và chu kỳ chiếu sáng phụ thuộc vào từng giai đoạn sinh trưởng của cây và mục đích sản xuất (chính vụ hay trái vụ). Thông thường, thời gian chiếu sáng kéo dài từ 8 – 10 giờ mỗi đêm, bắt đầu từ khoảng 6 giờ tối đến 4 giờ sáng hôm sau.
Ảnh hưởng của đèn đến năng suất thanh long
Việc sử dụng đèn chiếu sáng đã được chứng minh là có ảnh hưởng tích cực đến năng suất thanh long.
Tăng tỷ lệ ra hoa và đậu trái
Ánh sáng nhân tạo giúp kích thích cây thanh long ra hoa đồng loạt và tập trung hơn, từ đó tăng tỷ lệ đậu trái. Khi hoa nở đều, quá trình thụ phấn diễn ra thuận lợi hơn, dẫn đến tỷ lệ đậu trái cao hơn và trái phát triển đồng đều hơn.
Các thử nghiệm cho thấy tỷ lệ ra hoa và đậu trái có thể tăng từ 20-30% so với phương pháp truyền thống.
Cải thiện kích thước và trọng lượng trái
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thanh long được trồng dưới ánh sáng nhân tạo thường có kích thước và trọng lượng lớn hơn so với thanh long trồng theo phương pháp tự nhiên. Điều này có thể giải thích bởi việc cung cấp đủ ánh sáng giúp cây quang hợp tốt hơn, tích lũy nhiều chất dinh dưỡng hơn, từ đó trái to và nặng hơn.
Ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị
Một số ý kiến cho rằng thanh long trồng trái vụ có thể không ngon bằng thanh long chính vụ. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã bác bỏ quan điểm này. Thực tế cho thấy, chất lượng và hương vị của thanh long phụ thuộc nhiều vào giống cây, điều kiện thổ nhưỡng, kỹ thuật chăm sóc, và chế độ dinh dưỡng hơn là thời vụ.
Tác động đến thời gian bảo quản
Thời gian bảo quản cũng là một yếu tố quan trọng cần được xem xét. Một số nghiên cứu cho thấy, thanh long trồng dưới ánh sáng nhân tạo có thể có thời gian bảo quản lâu hơn so với thanh long trồng tự nhiên. Điều này có thể do trái thanh long trồng bằng đèn có cấu trúc chắc hơn, ít bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển và bảo quản.
Chăm sóc và quản lý vườn thanh long
Việc sử dụng đèn chỉ là một phần trong tổng thể quy trình chăm sóc và quản lý vườn thanh long. Để đạt được năng suất và chất lượng tối ưu, người trồng cần chú ý đến nhiều yếu tố khác như:
Chế độ chiếu sáng và tưới nước phù hợp
Việc tưới nước cần được điều chỉnh phù hợp với chế độ chiếu sáng và từng giai đoạn sinh trưởng của cây. Trong giai đoạn chiếu sáng, cây cần nhiều nước hơn để phục vụ cho quá trình ra hoa thanh long và phát triển trái. Tuy nhiên, cần tránh tưới quá nhiều nước gây ngập úng, ảnh hưởng đến bộ rễ và tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển.
Hệ thống tưới phun mưa hoặc tưới nhỏ giọt thường được khuyến khích sử dụng trong các vườn thanh long thắp đèn. Hệ thống này giúp tiết kiệm nước, cung cấp nước đều khắp vườn cây, và hạn chế sự phát triển của cỏ dại.
Phòng trừ sâu bệnh và dinh dưỡng cho cây
Sử dụng đèn chiếu sáng có thể làm thay đổi môi trường sinh thái trong vườn cây, tạo điều kiện cho một số loại sâu bệnh phát triển. Do đó, người trồng cần thường xuyên kiểm tra vườn cây, phát hiện sớm và có biện pháp phòng trừ kịp thời các loại sâu bệnh trên cây thanh long như rệp sáp, nhện đỏ, bệnh đốm nâu, thán thư…
Bên cạnh đó, việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây trong giai đoạn chiếu sáng là rất quan trọng. Cần bổ sung các loại phân bón hữu cơ, phân bón qua lá chứa các nguyên tố đa, trung, vi lượng cần thiết cho quá trình ra hoa, đậu trái và nuôi trái. Cây có bộ rễ khá cạn, do đó người trồng phải chắc chắn rằng cây được tưới đủ nước và bón phân cho thanh long đầy đủ để phát triển tốt.
Quản lý vườn cây và thu hoạch
Quản lý vườn cây bao gồm nhiều công việc như tỉa cành, tạo tán, vệ sinh vườn, theo dõi sinh trưởng, và thu hoạch. Việc tỉa cành, tạo tán hợp lý sẽ giúp cây thông thoáng, nhận được nhiều ánh sáng, hạn chế sâu bệnh và cho năng suất cao. Sau khi thu hoạch, cần vệ sinh vườn cây, cắt bỏ các cành già, cành sâu bệnh, và thu gom trái rụng để hạn chế nguồn bệnh cho vụ sau. Người trồng cũng cần phải chú ý để cắt tỉa cành để tránh cho cây bị suy yếu do mang quá nhiều trái cùng một lúc.
Thu hoạch thanh long cần được thực hiện đúng thời điểm, khi trái chín đạt độ chín thương phẩm. Trái thanh long chín thường có màu đỏ tươi, tai trái cứng, vỏ căng bóng. Việc thu hoạch đúng lúc sẽ đảm bảo chất lượng trái tốt nhất và giá bán cao nhất. Thông thường, từ khi hoa nở tới khi thu hoạch sẽ mất khoảng 30 ngày.
Ứng dụng công nghệ và cải tiến kỹ thuật
Ngành trồng thanh long đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các ứng dụng công nghệ và cải tiến kỹ thuật. Việc áp dụng các công nghệ mới như máy bay phun thuốc cho cây thanh long đang dần thay đổi cách thức canh tác thanh long truyền thống. Việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp nâng cao năng suất và chất lượng thanh long mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp bền vững. Đây là xu hướng tất yếu trong tương lai của ngành trồng thanh long.
Bà còn cần hỗ trợ tư vấn về sản phẩm, vui lòng liên hệ với AgriDrone để được giải đáp mọi thắc mắc một cách nhanh chóng nhé!
