Bệnh trên cây tiêu thường gặp & cách điều trị hiệu quả

Trong quá trình canh tác hồ tiêu, việc nhận biết sớm các loại bệnh khác nhau để có thể đưa ra những biện pháp xử lý kịp thời từ đó giảm thiểu tối đa những thiệt hại không đáng có về năng suất và chất lượng. AgriDrone xin giới thiệu những bệnh trên cây tiêu thường gặp nhất, kèm theo mô tả chi tiết về triệu chứng của từng loại bệnh để bà con dễ dàng nhận biết và phân biệt.

Bệnh chết nhanh trên tiêu

Bệnh chết nhanh cây tiêu, một trong những bệnh nguy hiểm nhất trên cây tiêu, gây ra bởi nấm Phytophthora capsici, một loại nấm có khả năng lây lan nhanh và gây hại nghiêm trọng.

Bệnh chết nhanh thường bùng phát mạnh vào mùa mưa, khi độ ẩm không khí cao, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển và lây lan.

Bệnh chết nhanh gây ra thiệt hại trung bình từ 20% đến 30% diện tích trồng tiêu tại các tỉnh Tây Nguyên, và thậm chí có những vườn tiêu bị mất trắng hoàn toàn do không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Triệu chứng

• Triệu chứng điển hình của bệnh chết nhanh là lá cây héo rũ một cách nhanh chóng, chỉ trong vài ngày, lá chuyển từ màu xanh sang màu vàng úa và rụng hàng loạt, khiến cây trơ trụi.
• Cây tiêu bị bệnh thường chết đột ngột, thường chỉ trong vòng vài ngày đến vài tuần kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên.
• Khi kiểm tra phần gốc và rễ của cây bị bệnh, bà con sẽ thấy chúng bị thối đen, mềm nhũn và có mùi hôi thối đặc trưng, rất khó chịu.

Biện pháp phòng trừ

• Trồng tiêu trên đất cao ráo, có rãnh thoát nước tốt.
• Khoảng cách trồng tiêu không quá dày, cần đảm bảo độ thông thoáng trong vườn.
• Bón phân hữu cơ hoai mục, kết hợp Trichoderma để phòng nấm.
• Phun Aliette 80 WP, Ridomil Gold 68 WP với nồng độ 0,3%, tưới 2-4 lít dung dịch/gốc, lặp lại sau 15 ngày.
• Khi phát hiện bệnh, cần nhổ bỏ cây bị bệnh, tiêu hủy xa vườn tiêu để tránh lây lan.

Bệnh chết chậm ở tiêu

Bệnh chết chậm ở trên cây hồ tiêu, một loại bệnh cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của cây tiêu, thường do sự kết hợp của tuyến trùng, chủ yếu là loài Meloidogyne incognita, và nấm Fusarium solani, gây ra.

Bệnh chết chậm thường xuất hiện và gây hại nặng ở các vườn tiêu già cỗi, đất trồng bị suy thoái, kém thoát nước và không được chăm sóc tốt.

Triệu chứng

• Cây tiêu bị bệnh chết chậm thường có biểu hiện sinh trưởng chậm chạp, còi cọc, không phát triển được.
• Lá cây chuyển dần sang màu vàng và úa, bắt đầu từ các lá phía dưới gốc rồi lan dần lên phía trên.
• Khi đào rễ cây lên kiểm tra, bà con sẽ thấy rễ bị sưng u, xuất hiện các nốt sần, nhiều rễ bị thối đen và mất khả năng hút nước, chất dinh dưỡng.
• Cây tiêu bị bệnh chết chậm thường chết từ từ, quá trình này kéo dài trong một khoảng thời gian khá dài, có thể từ vài tháng đến vài năm.

Biện pháp phòng trừ

• Cải tạo đất bằng vôi bột, luân canh với cây trồng khác để giảm mật độ tuyến trùng.
• Bón phân hữu cơ kết hợp Trichoderma để tăng cường hệ vi sinh vật có lợi.
• Dùng Viben C 50 BTN 0,3% kết hợp với thuốc diệt tuyến trùng như Tervigo 020SC, Oncol 20 ND. Bà con nên tiến hành xử lý 2-4 lần vào mùa mưa, mỗi lần cách nhau 1 tháng.

Bệnh thán thư ở cây tiêu

Bệnh thán thư, một loại bệnh phổ biến trên cây tiêu, do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, loại nấm này có thể tấn công trên nhiều bộ phận của cây.

Bệnh thán thư thường phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết có độ ẩm cao, mưa nhiều và kéo dài, đặc biệt là vào mùa mưa.

Triệu chứng

• Trên lá tiêu, bệnh thán thư thường biểu hiện bằng các đốm tròn có màu nâu, ban đầu nhỏ, sau đó lan rộng dần ra, các đốm bệnh có viền màu đen sẫm.
• Trên quả tiêu, bệnh gây ra các vết lõm có màu nâu đen, làm cho quả bị thối, ảnh hưởng đến chất lượng và giá trị thương phẩm.
• Trên thân và cành tiêu, bệnh thán thư có thể gây ra các vết nứt, làm cho cây bị chảy nhựa, ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển dinh dưỡng.

Biện pháp phòng trừ

• Cắt tỉa cành lá bệnh, vệ sinh vườn, tiêu hủy tàn dư thực vật.
• Có kỹ thuật trồng tiêu đúng, bón phân hợp lý, tăng cường kali, phân hữu cơ hoai mục để giúp cây kháng bệnh.
• Sử dụng thuốc hóa học: Phun Carbenzim 500 FL, Derosal 50 SC, Viben C 50 BTN với nồng độ 0,2 – 0,3%, phun 2 – 3 lần, mỗi lần cách nhau 15 ngày.

Bệnh khảm lá và xoăn lá trên cây tiêu

Bệnh khảm lá và xoăn lá ở cây hồ tiêu do virus gây hại, lây lan qua rầy mềm, rệp, bọ xít, nhện đỏ chích hút nhựa cây.

Nguyên nhân gây bệnh khác là sử dụng hom giống nhiễm bệnh dù chưa có biểu hiện, hoặc dụng cụ cắt tỉa không được khử trùng.

Triệu chứng

• Khảm lá nhẹ: Lá xuất hiện vệt xanh nhạt hoặc vàng nhưng không biến dạng nhiều, cây vẫn phát triển nhưng năng suất thấp.
• Khảm lá biến dạng: Mép lá xoăn, gợn sóng, lá dày hơn bình thường, có đốm vàng hoặc trắng theo gân chính, cành nhánh phát triển kém, quả thưa, ít hạt.
• Xoăn lùn (tiêu điên): Lá tiêu nhỏ, sần sùi, mép gợn sóng, cây ra nhiều ngọn nhỏ sát gốc, đốt thân ngắn, cây lùn hơn bình thường.

Biện pháp phòng trừ

• Chọn giống sạch bệnh, không lấy hom từ cây có dấu hiệu nhiễm virus.
• Kiểm soát côn trùng môi giới bằng cách phun thuốc Subatox 75EC, Suprathion 40EC theo định kỳ.
• Vệ sinh vườn tiêu, cắt bỏ cây bệnh và tiêu hủy xa khu vực trồng để tránh lây lan.

Bệnh nấm hồng trên cây tiêu

Bệnh do nấm Corticium salmonicolor gây ra, phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, vườn rậm rạp, ít ánh sáng. 

Điều kiện để bệnh nấm hồng phát triển là do mật độ trồng dày, bón thừa đạm nhưng thiếu kali làm cây tiêu yếu, dễ nhiễm bệnh.

Triệu chứng

• Ban đầu, thân và cành tiêu xuất hiện một lớp nấm màu hồng.
• Về sau, lớp nấm chuyển sang màu trắng xám, vỏ thân khô nứt, làm chết dần dây tiêu.
• Cành tiêu bị bệnh khô dần, lá vàng và rụng, cây suy yếu, giảm năng suất.

Biện pháp phòng trừ

• Tỉa cành, tạo độ thông thoáng, tránh để vườn tiêu quá rậm rạp.
• Bón phân hợp lý, cân đối giữa đạm, lân, kali, kết hợp phân hữu cơ hoai mục.
• Sử dụng thuốc hóa học: Phun Boocdo 1% hàng tháng trong mùa mưa hoặc dùng Anvil 5SC, Champion, Benlate để diệt nấm.

Bệnh đốm lá trên cây tiêu

Bệnh đốm lá, một bệnh phổ biến trên cây hồ tiêu, do nấm Cercospora spp. gây ra. Bệnh thường bùng phát mạnh vào mùa mưa, đặc biệt ở những vườn tiêu rậm rạp, độ ẩm cao và thiếu thông thoáng.

Triệu chứng

Trên lá tiêu, bệnh biểu hiện bằng các đốm tròn nhỏ màu nâu xám hoặc nâu đen, viền thường nhạt màu hoặc có quầng vàng. Vết bệnh ban đầu rất nhỏ nhưng sau đó lan rộng dần, khiến lá bị cháy từng mảng, dễ rụng sớm. Bệnh nặng làm tiêu rụng lá hàng loạt, suy kiệt và giảm khả năng quang hợp, từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng của cây tiêu.

Biện pháp phòng trừ

• Cắt tỉa thường xuyên để tăng độ thông thoáng, giảm ẩm độ trong vườn.
• Không bón phân đạm quá mức, thay vào đó tăng cường phân kali và phân hữu cơ hoai mục.
• Phun phòng bằng các loại thuốc gốc đồng như Copper-Zinc, hoặc thuốc đặc trị như Daconil 75WP, Score 250EC nồng độ 0,2 – 0,3%, cách nhau 10 – 15 ngày/lần.
• Kết hợp bổ sung vi lượng (Bo, Zn) để tăng sức đề kháng, hỗ trợ phòng bệnh trên cây tiêu hiệu quả hơn.

Bệnh tiêu điên (xoăn lùn)

Bệnh tiêu điên, hay còn gọi là bệnh xoăn lùn trên tiêu, là một loại bệnh virus nguy hiểm, gây ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và tuổi thọ của cây tiêu. Bệnh lây lan chủ yếu thông qua rầy mềm, rệp, bọ xít muỗi, nhện đỏ và việc nhân giống từ hom tiêu bị nhiễm bệnh.

Triệu chứng

Tiêu bị bệnh có các biểu hiện rất đặc trưng:

• Lá nhỏ, dày, gân xanh đậm, mép lá xoăn và gợn sóng.
• Cây ra nhiều chồi nhỏ sát gốc, đốt thân ngắn, cây tiêu trở nên lùn thấp bất thường, ít vươn cao.
• Phần thân thường có màu đậm bất thường, nhiều đốt bất thường, phát triển không đều.
• Ra hoa ít, trái nhỏ và thường rụng sớm.

Bệnh này không có thuốc đặc trị vì do virus gây ra, và khi đã xuất hiện thì có thể lan rất nhanh qua vườn khác.

Biện pháp phòng trừ

• Tuyệt đối không sử dụng hom giống từ cây tiêu bệnh.
• Khử trùng dụng cụ cắt tỉa bằng cồn 70 độ hoặc nước vôi đặc trước khi sử dụng cho cây khác.
• Diệt côn trùng môi giới bằng các thuốc như Confidor 100SL, Actara 25WG, Subatox 75EC, Suprathion 40EC, phun định kỳ.
• Khi phát hiện cây bị bệnh, cần nhổ bỏ triệt để, tiêu hủy xa khu vực trồng và không để lại hom giống.
• Bón phân hợp lý, đặc biệt cần bổ sung kali và phân hữu cơ hoai mục để tăng cường sức đề kháng.
• Phun phòng bằng thuốc nấm như Ridomil Gold 68WP, Aliette 80WP, hoặc Score 250EC nồng độ 0,2 – 0,3%.

Bệnh chùn ngọn tiêu

Bệnh chùn ngọn, hay còn gọi là hiện tượng cây tiêu ngừng sinh trưởng, đọt đứng lại, thường do tổn thương rễ hoặc đất trồng bị thoái hóa, tuyến trùng tấn công và thiếu vi lượng. Đây là một dạng bệnh tiêu chết dần chết mòn, rất khó nhận biết ngay từ đầu.

Triệu chứng

• Đọt non của cây không phát triển, ngọn tiêu ngừng vươn, cây dần còi cọc.
• Lá non ra ít, nhỏ, màu nhạt và dễ rụng sớm.
• Bộ rễ kém phát triển, rễ tơ thưa thớt, có thể bị thối đen hoặc sưng u do tuyến trùng.
• Bệnh kéo dài khiến cây tiêu không thể phục hồi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.

Biện pháp phòng trừ

• Bón bổ sung vi lượng (Zn, Bo, Mg) qua lá bằng các chế phẩm chuyên dùng.
• Tưới thuốc trị tuyến trùng như Tervigo 020SC, Oncol 20ND, Ethoprophos để diệt trừ mầm bệnh trong đất.
• Bón phân hữu cơ hoai mục kết hợp Trichoderma spp. để cải tạo đất và tái tạo hệ vi sinh vật có lợi.
• Cải tạo hệ thống thoát nước, đảm bảo rễ không bị úng gây thối.

Máy bay phun thuốc hỗ trợ phòng trừ bệnh trên cây tiêu

Thực tế, sâu bệnh trên cây tiêu không chỉ làm giảm năng suất mà còn có thể xóa sổ cả vườn chỉ sau một mùa mưa, gây tổn thất kinh tế nặng nề. Đáng lo hơn, cách phun thuốc truyền thống vừa tốn nhiều công, hiệu quả thấp, lại dễ gây tồn dư hóa chất ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Do đó AgriDrone tự hào giới thiệu giải pháp phun thuốc trừ sâu bằng máy bay không người lái – một bước tiến vượt bậc trong công tác bảo vệ thực vật, đặc biệt là trên cây tiêu.

Với máy bay phun thuốc cho cây tiêu:

• Nhanh hơn, hiệu quả hơn, tiết kiệm hơn
• Phun thuốc chính xác, đồng đều, tiêu diệt tận gốc sâu bệnh
•  Xử lý 1 ha chỉ trong 15 – 20 phút, tiết kiệm 90% nước, 30% thuốc BVTV
• Hoạt động dễ dàng ở cả địa hình khó, trên đồi dốc và vườn rộng
• Giữ an toàn cho người phun, hạn chế tiếp xúc hóa chất độc hại

Với những thông tin chi tiết và cập nhật trên đây, AgriDrone hy vọng đã cung cấp cho bà con một cái nhìn tổng quan và sâu sắc về các loại bệnh trên cây tiêu, cũng như các giải pháp phòng trừ hiệu quả, đặc biệt là ứng dụng công nghệ drone.

AgriDrone mang đến dòng máy bay nông nghiệp DJI Agras T40, T50, T25P, cùng dịch vụ bảo trì, hướng dẫn vận hành tận tâm. Liên hệ ngay với máy bay phun thuốc AgriDrone để được tư vấn giải pháp phun thuốc hiện đại, bảo vệ vườn tiêu trước khi quá muộn!