Cây cam là loại cây ăn quả chủ lực mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho hàng triệu gia đình Việt Nam. Thế nhưng, bên cạnh niềm vui được mùa thì hiện tượng cây cam bị rụng quả lại trở thành nỗi lo lắng thường trực, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và lợi nhuận.
Bài viết sẽ giúp bà con nhận diện đúng nguyên nhân gây và áp dụng các cách xử lý cây cam bị rụng quả một cách hiệu quả.
Mục lục
Nguyên nhân gây rụng quả cam thường gặp
Để tìm ra cách xử lý cây cam bị rụng quả hiệu quả, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân rụng quả là gì. Theo kinh nghiệm của AgriDrone và các nghiên cứu khoa học, rụng quả cam có thể do nhiều yếu tố kết hợp:
Rụng quả sinh lý
Đây là hiện tượng tự nhiên của cây cam, thường xảy ra ở 2 đợt chính:
- Đợt 1: Cam rụng hoa và quả non rất nhỏ ngay sau khi đậu quả, khi cây đào thải những hoa hoặc quả không đủ điều kiện phát triển.
- Đợt 2: Rụng quả non kích thước hạt đậu hoặc ngón tay cái.Xảy ra khi cây không đủ sức nuôi toàn bộ số quả đã đậu, hoặc do sự cạnh tranh dinh dưỡng giữa các bộ phận của cây. Rụng quả sinh lý là một cơ chế tự điều chỉnh, nhưng nếu quá mức sẽ ảnh hưởng năng suất.
Thiếu hụt dinh dưỡng
Không đủ chất là một trong những nguyên nhân rụng quả cam phổ biến. Cây cam cần đầy đủ các yếu tố dinh dưỡng đa lượng (Nitơ, Phốt pho, Kali) và đặc biệt là các vi lượng như Bo, Canxi, Kẽm, Molypden…
- Thiếu Boron: Là nguyên nhân hàng đầu gây rụng quả non hàng loạt. Bo giúp hình thành ống phấn, thụ phấn và vận chuyển đường, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình đậu và phát triển quả.
- Thiếu Canxi: Gây ra hiện tượng nứt vỏ và rụng quả, vì Canxi giúp hình thành và duy trì độ vững chắc của thành tế bào quả.
- Thiếu Kẽm, Sắt, Mangan: Ảnh hưởng đến quá trình quang hợp, làm suy yếu sức khỏe cây, dẫn đến rụng quả.
- Thừa Đạm: Dù Nitơ quan trọng cho sự phát triển lá, nhưng nếu thừa đạm có thể khiến cây tập trung dinh dưỡng nuôi lá mà bỏ bê quả, gây rụng.
Ảnh hưởng của thời tiết và môi trường bất lợi
Khí hậu đóng vai trò lớn trong chu trình sinh trưởng của cây cam.
- Stress nhiệt do nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp đột ngột (sốc nhiệt) có thể gây rụng quả hàng loạt. Nắng nóng gay gắt kéo dài làm tăng cường hô hấp, làm cây mất nước nhanh chóng.
- Thiếu nước kéo dài trong giai đoạn ra hoa, đậu quả làm cây không đủ lực nuôi quả. Ngược lại, thừa nước hoặc úng ngập làm thối rễ cây, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng và oxy, dẫn đến rụng quả.
- Khi không khí quá khô, cây thoát hơi nước mạnh, gây mất nước và làm quả non dễ rụng.
Sâu bệnh hại cam
Một số loại sâu bệnh hại cam có thể trực tiếp hoặc gián tiếp gây rụng quả:
- Nấm Phytophthora: Gây bệnh thối rễ, thối gốc, chảy gôm, làm cây suy yếu và quả rụng.
- Bệnh thán thư: Gây hại hoa, quả non, làm chúng khô héo và rụng.
- Sâu đục quả: Trực tiếp phá hoại bên trong quả, làm quả bị hư hại và rụng sớm.
- Các loại côn trùng chích hút (rệp, nhện đỏ…) làm cây suy yếu, tạo điều kiện cho quả rụng.
Sai sót trong kỹ thuật canh tác
Kỹ thuật canh tác cam không đúng cách cũng là một nguyên nhân đáng lưu ý.
- Thiếu nước hoặc thừa nước kéo dài dễ khiến cho cam bị rụng quả.
- Bón phân không cân đối, thừa hoặc thiếu một số chất dinh dưỡng quan trọng.
- Để cành lá quá rậm rạp gây thiếu ánh sáng và không khí, hoặc cắt tỉa quá mức làm cây mất cân bằng.
- Mật độ trồng quá dày làm các cây cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng lẫn nhau.
Các biện pháp xử lý cây cam bị rụng quả
Khi đã xác định được nguyên nhân gây rụng quả cam, bà con có thể áp dụng các biện pháp xử lý cây cam bị rụng quả một cách khoa học và hiệu quả. AgriDrone khuyến nghị bà con nên kết hợp nhiều phương pháp để đạt được kết quả tốt nhất:
Cải thiện dinh dưỡng cho cây
Đây là yếu tố cốt lõi để cây cam có đủ sức khỏe nuôi dưỡng quả cam.
- Trước tiên, bà con cần phân tích mẫu đất và lá để xác định chính xác tình trạng dinh dưỡng của vườn, từ đó có kế hoạch bón phân cho cây cam phù hợp.
- Cung cấp phân NPK đầy đủ theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây. Đặc biệt lưu ý tăng cường Kali trong giai đoạn nuôi quả để tăng chất lượng và hạn chế rụng.
- Bổ sung vi lượng quan trọng như Boron, Canxi, Kẽm, Molypden… bằng cách phun phân bón lá hoặc bón gốc các loại phân vi lượng chuyên dụng. Sử dụng các sản phẩm chứa phức hợp chelate để cây dễ hấp thu.
- Tăng cường phân hữu cơ giúp cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu, giúp rễ cây phát triển tốt hơn và hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn.
Điều tiết nước và độ ẩm hợp lý
- Đảm bảo cây nhận đủ nước trong giai đoạn ra hoa, đậu quả và nuôi quả, đặc biệt vào mùa khô. Nên tưới vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.
- Tránh để vườn bị úng ngập vào mùa mưa. Cần làm rãnh thoát nước, xới xáo đất quanh gốc để tạo độ thông thoáng.
- Sử dụng vật liệu che phủ gốc như rơm rạ, bạt… để hạn chế bốc hơi nước, duy trì độ ẩm ổn định cho đất.
Quản lý sâu bệnh hại
- Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh thán thư, bệnh loét trên cây cam,
bệnh nấm hồng trên cây cam, bệnh chảy gôm, sâu đục quả hay các loại sâu bệnh khác. - Áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp, bao gồm cả biện pháp sinh học, vật lý và hóa học (khi cần thiết).
- Chọn lựa các loại thuốc bảo vệ thực vật chuyên dụng, an toàn, và phun đúng liều lượng, đúng thời điểm theo khuyến cáo để kiểm soát sâu bệnh.
Áp dụng kỹ thuật canh tác đúng cách
- Loại bỏ cành khô, cành sâu bệnh, cành yếu và những cành không cho quả. Tạo tán cây thông thoáng giúp ánh sáng và không khí lưu thông, giảm sâu bệnh và tăng cường quang hợp.
- Đối với những cây đậu quá nhiều quả, đặc biệt là khi cây còn non hoặc sức khỏe yếu, nên tỉa bớt quả non để cây tập trung dinh dưỡng nuôi những quả còn lại, hạn chế rụng quả sinh lý quá mức.
- Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng với cây cam, cần được làm sạch thường xuyên.
- Ưu tiên chọn các giống cam có khả năng thích nghi tốt với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương và ít bị rụng quả.
Sử dụng chất điều hòa sinh trưởng (PGRs)
Các loại hoocmon thực vật như Auxin, Gibberellin… có thể được sử dụng để hỗ trợ quá trình đậu và giữ quả. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến chuyên gia về liều lượng và thời điểm phun để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Máy bay phun thuốc hỗ trợ xử lý rụng quả như thế nào?
Máy bay phun thuốc là giải pháp hiệu quả giúp xử lý tình trạng cây cam bị rụng quả, đặc biệt trong việc phun thuốc bảo vệ cây và cung cấp dinh dưỡng. Việc sử dụng máy bay giúp phun thuốc đều và chính xác trên diện tích rộng mà không mất quá nhiều thời gian và công sức, đảm bảo thuốc trừ sâu và nấm bệnh được phủ đều trên tán lá và quả cam.
Máy bay phun thuốc cho cây cam phun phủ đều giúp hạn chế bị tấn công bởi sâu bệnh, một trong những nguyên nhân gây rụng quả.
Bên cạnh đó, máy bay cũng giúp phun phân bón dưỡng lá, bổ sung các yếu tố dinh dưỡng cần thiết như Kali, Phospho, giúp cây cam khỏe mạnh, phát triển tốt và giữ quả hiệu quả hơn, giảm tình trạng rụng quả do thiếu dinh dưỡng hoặc căng thẳng.
Vấn đề cây cam bị rụng quả không chỉ là một thách thức mà còn là cơ hội để bà con nông dân nhìn nhận lại quy trình canh tác và áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật.
Từ việc xác định chính xác nguyên nhân gây rụng quả, áp dụng đồng bộ các biện pháp xử lý cây cam bị rụng quả về dinh dưỡng, nước và kỹ thuật canh tác, đến việc mạnh dạn ứng dụng công nghệ máy bay phun thuốc nông nghiệp cho cây cam, bà con hoàn toàn có thể giảm thiểu rụng quả và giúp cây ra nhiều trái to, khỏe.
Nếu bà con có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn về dịch vụ phun thuốc bằng máy bay cho vườn cam, đừng ngần ngại liên hệ với AgriDrone.
