Để đạt được năng suất và chất lượng tối ưu trong canh tác cam, việc giảm thiểu các rủi ro từ dịch bệnh là yếu tố then chốt. Bệnh thán thư trên cam đại diện cho một trong những rủi ro lớn nhất, có khả năng gây thiệt hại trên toàn bộ chu kỳ phát triển của cây và quả.
Bài viết này của AgriDrone sẽ phân tích về nguyên nhân và các phương pháp phòng trừ bệnh thán thư ở cây cam trang bị cho bà con kiến thức cần thiết để chủ động ứng phó.
Mục lục
Nguyên nhân gây bệnh thán thư trên cây cam
Bệnh thán thư trên cam chủ yếu do nấm Colletotrichum gloeosporioides (nay còn gọi là Glomerella cingulata) gây ra. Nấm này là một loại vi sinh vật phổ biến, có khả năng tồn tại và phát triển mạnh mẽ trong điều kiện môi trường nhất định.
Bào tử nấm có thể tồn tại trên tàn dư cây bệnh, cỏ dại hoặc trong đất. Chúng lây lan nhanh chóng nhờ gió, nước mưa, côn trùng hoặc các dụng cụ lao động nông nghiệp.
Điều kiện phát triển thuận lợi:
- Mùa mưa, sương mù dày đặc hoặc hệ thống tưới tiêu không hợp lý tạo môi trường ẩm ướt lý tưởng cho bào tử nấm nảy mầm và xâm nhập.
- Nhiệt độ trong khoảng 25-30°C là điều kiện tối ưu để nấm phát triển và lây lan.
- Cây cam thiếu dinh dưỡng, bị tổn thương do cắt tỉa không đúng kỹ thuật, gió bão hoặc đã bị các loại sâu bệnh khác tấn công sẽ dễ bị nhiễm bệnh hơn.
Triệu chứng của bệnh thán thư ở cam
Việc nhận biết sớm bệnh thán thư là chìa khóa để kiểm soát hiệu quả. Bà con cần thường xuyên thăm vườn và chú ý các triệu chứng bệnh thán thư sau:
Trên lá: Đầu tiên là những đốm nhỏ màu vàng nhạt, sau đó chuyển dần sang nâu, rồi đen. Các vết bệnh thường có hình tròn hoặc bất định, có vòng đồng tâm rõ rệt, như vết mài ốc. Lá bị nặng sẽ biến dạng, xoăn lại và rụng hàng loạt.
Trên cành non và chồi: Xuất hiện những vết bệnh kéo dài màu nâu sẫm, hơi lõm vào. Cành bị nhiễm nặng sẽ khô dần, dẫn đến hiện tượng chết nhánh hoặc khô cành từ ngọn vào.
Trên hoa: Nấm tấn công làm xuất hiện các đốm đen trên cuống hoa và cánh hoa, khiến hoa bị cháy, héo và rụng hàng loạt, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng đậu quả.
Trên quả:
- Quả non: Các đốm nhỏ màu nâu đen, hơi lõm xuất hiện, sau đó lan rộng và gây rụng quả non hàng loạt.
- Quả lớn và quả chín: Vết bệnh phát triển thành các đốm lớn, tròn hoặc không đều, màu nâu sẫm đến đen, lõm sâu vào vỏ. Khi bệnh nặng, toàn bộ quả sẽ bị thối nhũn, đặc biệt là trong điều kiện ẩm ướt, trên bề mặt vết bệnh có thể xuất hiện các khối bào tử màu hồng cam.
Hậu quả của bệnh thán thư gây hại cho cây cam
Nếu không được phòng trừ kịp thời, bệnh thán thư có thể gây ra những hậu quả nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và công sức của bà con:
- Việc rụng hoa, rụng quả non và thối quả chín trực tiếp làm giảm sản lượng thu hoạch. Nhiều trường hợp, vườn cam bị thiệt hại tới 50-70% năng suất.
- Quả cam bị bệnh thán thư không chỉ xấu mã, mà còn dễ bị thối hỏng trong quá trình vận chuyển và bảo quản, gây tổn thất lớn về kinh tế.
- Cây cam bị bệnh nặng sẽ mất khả năng quang hợp, sinh trưởng kém, còi cọc, và dễ bị các loại sâu bệnh khác tấn công, thậm chí dẫn đến chết cây, buộc nông dân phải tái đầu tư lớn.
- Để kiểm soát bệnh, bà con phải tăng cường sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và công lao động, kéo theo chi phí đầu tư cao, ảnh hưởng đến lợi nhuận.
Biện pháp phòng trừ bệnh thán thư trên cây cam
Để phòng trừ bệnh thán thư một cách hiệu quả, bà con cần áp dụng một chiến lược tổng hợp, kết hợp nhiều biện pháp khác nhau.
Biện pháp canh tác
- Thường xuyên thu gom, tiêu hủy toàn bộ lá, cành, quả rụng để loại bỏ nguồn lây nhiễm. Vệ sinh cỏ dại, phát quang vườn tược để tạo sự thông thoáng.
- Định kỳ cắt tỉa, tạo tán cây cam loại bỏ các cành già cỗi, cành sâu bệnh, cành yếu và cành mọc dày đặc bên trong tán để vườn cam luôn thông thoáng, hạn chế sự phát triển của nấm.
- Tránh bón thừa đạm vì có thể làm cây yếu và dễ nhiễm bệnh. Thay vào đó, tăng cường bón phân hữu cơ, kali và các nguyên tố vi lượng để tăng sức đề kháng tự nhiên cho cây.
- Tưới tiêu hợp lý, tránh tưới vào buổi chiều tối hoặc khi trời sắp mưa. Đảm bảo hệ thống thoát nước tốt, không để nước ứ đọng trong vườn.
- Nếu có thể, ưu tiên lựa chọn các giống cam có khả năng chống chịu hoặc kháng bệnh thán thư để hạn chế nguy cơ lây nhiễm từ ban đầu.
Biện pháp hóa học
Khi bệnh chớm xuất hiện hoặc trong các giai đoạn quan trọng như ra đọt non, ra hoa, đậu quả, trước và trong mùa mưa, cần phun thuốc đặc trị kịp thời. Các hoạt chất hiệu quả bao gồm: Azoxystrobin, Difenoconazole, Mancozeb, Carbendazim, Propineb, Fosetyl-aluminium,…
Luân phiên các loại thuốc có hoạt chất khác nhau để tránh hiện tượng nấm kháng thuốc. Đảm bảo thuốc được hòa tan đều và pha đúng nồng độ để đạt hiệu quả cao nhất.
Biện pháp sinh học
Sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng (như Trichoderma spp.) hoặc vi khuẩn có lợi (Bacillus subtilis) giúp ức chế sự phát triển của nấm gây bệnh và tăng cường sức khỏe của cây. Một số bà con cũng thử nghiệm phun nước vôi hoặc dung dịch Bordeaux (pha chế đúng tỷ lệ) để phòng ngừa nấm bệnh.
Bệnh thán thư trên cam là một mối lo ngại không hề nhỏ, nhưng với kiến thức và kinh nghiệm phù hợp, bà con nông dân hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng trừ hiệu quả.
Hãy luôn chủ động trong việc thăm vườn, nhận biết sớm triệu chứng, và áp dụng đồng bộ các biện pháp từ canh tác, hóa học đến sinh học. Đặc biệt, đừng ngần ngại tìm hiểu và ứng dụng công nghệ hiện đại như máy bay phun thuốc cho cây cam để nâng cao hiệu quả quá trình phòng trừ, giảm thiểu chi phí và bảo vệ sức khỏe.
AgriDrone cam kết đồng hành cùng bà con, cung cấp những máy bay phun thuốc tiên tiến nhất để vườn cam của bạn luôn khỏe mạnh, cho năng suất cao và chất lượng vượt trội. Mọi chi tiết xin liên hệ với AgriDrone để tìm hiểu các loại máy bay phun thuốc mới nhất.
