Máy bay nông nghiệp không người lái có hiệu quả hoạt động cao và độ an toàn tốt, nhưng một số nhân viên chưa được đào tạo bài bản, thường có ý thức bảo vệ và ý thức đảm bảo an toàn không được tốt. Ngoài ra, trong những năm gần đây, khu vực vận hành máy bay nông nghiệp đã tăng lên nhanh chóng và nguồn nhân viên rất đa dạng, dẫn đến các vụ ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật cho cây trồng, vật nuôi và sự cố bị thương thường xuyên xảy ra trong năm qua.
Mục lục
Phần 3. Ảnh hưởng sức khỏe con người do ngộ độc và tai nạn gây ra thương tích
1. Phi công vận hành máy bay nông nghiệp ngộ độc thuốc trừ sâu
Công nhân, nhân viên, phi công lái máy bay phun thuốc trừ sâu nông nghiệp tuân thủ các yêu cầu về bảo vệ và độc tính liên quan đến việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật thì nhìn chung sẽ không bị ngộ độc thuốc trừ sâu.
Nếu thiếu kiến thức sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn có thể dẫn đến ngộ độc.
1) Liên kết lựa chọn thuốc trừ sâu
Một số người điều khiển máy bay không người lái nông nghiệp chưa được đào tạo, không có hiểu biết một cách có hệ thống về thuốc trừ sâu, không thể chủ động từ chối sử dụng thuốc trừ sâu có độc tính cao, có thể dẫn đến sự cố ngộ độc thuốc trừ sâu trong quá trình sử dụng. Một khi đã sử dụng các loại thuốc BVTV có độc tính cao, thì mắt xích dễ gây ngộ độc nhất chính là khâu vận chuyển, thường do một số yếu tố sau:
- Sử dụng thuốc trừ sâu có độc tính cao;
- Không vệ sinh kỹ thùng thuốc trước khi bốc xếp, vận chuyển;
- Thường xuyên tiếp xúc với thuốc trong quá trình vận chuyển bằng xe kín đóng cửa sổ.
2) Quy trình pha chế
Quá trình pha chế nên thực hiện như sau:
- Mang thiết bị bảo hộ thích hợp, bao gồm khẩu trang, kính, găng tay nitrile;
- Ngược gió thùng thuốc;
- Thuốc được đổ từ từ tránh văng tung tóe;
- Sau khi pha chế, phải rửa tay thật sạch trước khi chạm vào các bộ phận cơ thể khác.
Một số nông dân chưa có ý thức bảo vệ và sử dụng an toàn thuốc bảo vệ thực vật, thậm chí còn trực tiếp dùng tay trộn thuốc rất dễ gây ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật.
Trong năm qua, chúng tôi đã nhận được nhiều báo cáo về các trường hợp ngộ độc như đỏ da và ngứa do sử dụng thuốc trừ sâu nhóm pyrethroid, phần lớn là do thao tác không đúng quy trình trong quá trình pha chế.
3) Quy trình vận hành
Trong quá trình vận hành, vẫn cần chú ý tự bảo vệ mình, làm việc theo hướng ngược gió và giữ khoảng cách an toàn hơn 10 mét với máy bay không người lái nông nghiệp để tránh bị thuốc trừ sâu bay vào. Ngoài ra, đối với các loại cây trồng có thân cao như ngô, mía… sau khi thao tác xong không được vào khu vực trồng để tránh ngộ độc do hít phải.
4) Quá trình vận chuyển
Các hoạt động bảo vệ thực vật trước tiên nên chọn các phương tiện có khoang độc lập, có thể tránh được các sự cố ngộ độc do hít phải trong quá trình vận chuyển một cách hiệu quả. Đối với xe có khoang không độc lập cần chú ý một số điểm sau để đảm bảo an toàn vận chuyển:
- Cấm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có độc tính cao;
- Làm sạch kỹ hộp thuốc bằng nước sạch trước khi để máy bay không người lái nông nghiệp vào bên trong xe;
- Mở các cửa sổ trong quá trình vận chuyển để duy trì lưu thông không khí.
Nhiều vụ ngộ độc trong quá trình vận chuyển được ghi nhận từ trước đến nay phần lớn là do ảnh hưởng của các yếu tố trên.
5) Lưu trữ và bảo quản tại kho
Các điều cần phải làm trước khi lưu trữ bảo quản tại kho để tránh bị ngộ độc
- Nên làm sạch hộp thuốc trước khi bảo quản để giảm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật;
- Thông gió để tránh tích tụ mùi thuốc bảo vệ thực vật;
- Cất riêng, cấm cất trong phòng ngủ, tách biệt người và máy ở khoảng cách xa để đảm bảo an toàn.
2. Tự gây ra thương tích do quá trình vận hành máy bay nông nghiệp
Thuộc tính cơ bản của UAV nông nghiệp là máy móc nông nghiệp, nhưng nó vẫn phải được chú ý để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, cánh quạt quay với tốc độ cao và có tốc độ nhất định, vì vậy bà con phải luôn chú ý đến an toàn bay.
1) Chấn thương do tiếp xúc với UAV nông nghiệp
Để tránh bị máy bay không người lái nông nghiệp gây hại, cần chú ý đến:
- Luôn giữ khoảng cách an toàn hơn 10 mét với máy bay không người lái nông nghiệp;
- Trong trường hợp xảy ra tai nạn, tuyệt đối không được đến gần và nắm lấy bất kỳ bộ phận nào của máy bay không người lái nông nghiệp để tránh bị thương;
- Cấm vận hành sai nguyên tắc an toàn bay, vận hành trong tư thế ngược đầu đối đầu (đầu máy bay đối hướng thẳng về phía người điều khiển).
2) Tai nạn giao thông do mệt mỏi
Hầu hết các đội phun dịch vụ máy bay nông nghiệp đều phải tự di chuyển bằng xe đến địa điểm làm việc, khối lượng công việc hàng ngày của họ gần như kín mít, dễ dẫn đến mệt mỏi khi lái xe. Để đạt được sự an toàn khi lái xe, cần đảm bảo các đề xuất sau:
- Hãy đảm bảo nghỉ ngơi vào buổi trưa và duy trì một trạng thái tinh thần tốt;
- Tránh lái xe trên đường trong tình trạng cực kỳ mệt mỏi sau một thời gian dài thực hiện các hoạt động sử dụng máy bay phun thuốc.
3. Tai nạn gây ra thương tích cho người xung quanh
Xét theo tình hình thực tế hiện nay, tỷ lệ thương tích do máy bay không người lái nông nghiệp gây ra cho người khác cao hơn nhiều so với bản thân họ, vì vậy cần phải chú ý nhiều hơn.
1) Tai nạn thương tích xung quanh khu vực làm việc
Tai nạn thương tích xung quanh khu vực làm việc chủ yếu bao gồm một số tình huống tương tự
- Cất, hạ cánh trên đường có nhiều phương tiện giao thông, va chạm với người đi bộ và phương tiện;
- Va chạm với người dân đang xem quanh khu vực cất hạ cánh;
- Máy bay không người lái nông nghiệp mất kiểm soát;
- Người điều khiển hoạt động không chính xác và máy bay không người lái nông nghiệp bay sai hướng;
- Người điều khiển và nhân viên hướng dẫn cất hạ cánh không hiểu ý nhau, dẫn đến va chạm tai nạn nghiêm trọng.
Để tránh xảy ra những tình huống tương tự.chúng tôi sẽ phân tích một số trường hợp đã xảy ra dưới đây:
Trường hợp 1:
Cất, hạ cánh trên đường có nhiều phương tiện giao thông, va chạm với người đi bộ và phương tiện.
Vào tháng 9 năm 2018, khi một người điều khiển ở tại tỉnh Long An đang thực hiện các hoạt động cho việc phun tưới bằng máy bay nông nghiệp, anh ta đã chọn vị trí cất cánh và hạ cánh trên một con đường có rất nhiều người. Một phụ nữ đang đi xe máy điện từ nơi làm việc trở về nhà thì va chạm với một máy bay không người lái nông nghiệp đang bay lơ lửng và chuẩn bị hạ cánh, khiến người phụ nữ bị thương nặng. Người điều khiển đã bị tạm bắt giữ.
Cảnh giác: Nghiêm cấm cất cánh và hạ cánh máy bay không người lái nông nghiệp ở những khu vực có nhiều người để tránh va chạm. Điểm cất cánh và hạ cánh nên ở khu vực tương đối rộng thoáng, ít người để tránh tai nạn.
Trường hợp 2:
Máy bay không người lái nông nghiệp không xác định được hướng bay trước khi cất cánh dẫn đến thao tác không chính xác.
Một khách hàng của AgriDrone tại tỉnh Kiên Giang, do lười phải quay đầu hướng máy bay để điều khiển về nên đã vận hành máy theo hướng ngược lại sai với quy tắc an toàn bay. Khi pha thuốc xong và điều khiển để cất cánh trở lại mà không xác nhận hướng đầu máy bay đang bị sai với với người điều khiển, và chiếc máy bay đã bay theo hướng ngược lại, làm bị thương cho người điều khiển.
2) Tai nạn thương tích trong khu vực làm việc
Các nạn nhân chính của tai nạn thương tích trong khu vực hoạt động thường là nông dân làm việc trên cánh đồng, chiều cao hoạt động của máy bay không người lái nông nghiệp thường là 1,5-2 mét, chiều cao của giá ba chân thấp hơn nên việc không đảm bảo quan sát phán đoán chính xác mức độ rủi ro thì việc để xảy ra tại nạn va chạm là không thể tránh khỏi .
Để tránh những sự cố như vậy, khu vực làm việc phải được đảm bảo là không có người đang hoạt động trước khi thực hiện công việc.
Năm 2020, một chiếc máy bay không người lái nông nghiệp đang hoạt động tại một huyện của tỉnh Đồng Tháp, do có nông dân đang làm đồng nên trong quá trình hoạt động, máy bay không người lái nông nghiệp đã va chạm với nông dân khiến người nông dân bị thương nhẹ. Để tránh những tai nạn như vậy, những điều sau đây cần được tuân thủ nghiêm ngặt:
- Đảm bảo không có người hoạt động trong khu vực máy bay hoạt động;
- Nếu phát hiện có người đang hoạt động bất ngờ xuất hiện trong khu vực, cần cho máy bay dừng lại ngay lập tức chỉ tiếp tục hoạt động trở lại khi đã đảm bảo khu vực phun trống người.
- Nếu như thấy sắp xảy ra va chạm thì nhanh chóng tránh va chạm bằng cách bình tĩnh nâng cao độ cao lên, điều khiển tránh ra xa;
- Nếu trường hợp xấu nhất xảy ra va chạm, bình tĩnh nhanh chóng tắt thiết bị máy bay bằng tay cầm điều khiển để giảm thiểu thiệt hại khi va chạm.
Phần cuối: Mất thiết bị do nhiều nguyên nhân
1. Hư hỏng thiết bị do vận hành sai
Các lỗi vận hành phổ biến bao gồm:
- Không hiểu được các khái niệm liên quan đến điểm hiệu chuẩn và hiệu chỉnh phần bù, dẫn đến sai lệch lộ trình;
- Trình tự phía trước và phía sau của điểm AB bị sai hoặc hiểu sai hướng khiến máy bay không người lái nông nghiệp di chuyển ngang và va vào chướng ngại vật;
- Nếu bà con không quen với chức năng quay lại bằng một nút, thì không nên sử dụng cách đó.
2. Tổn thất thiết bị do bảo trì không đúng cách
Các sự cố thường gặp do bảo trì không đúng cách hoặc lỗi bao gồm:
- Phích cắm kết nối chưa được bảo trì hoặc thay thế, và phích cắm bị nóng hoặc chảy;
- Việc sạc pin luôn được thực hiện ở nhiệt độ cao, pin bị phơi nắng hoặc sử dụng trực tiếp pin mà không làm mát sau khi sử dụng sẽ làm giảm tuổi thọ của pin hoặc bộ sạc;
- Ở khu vực nhiệt độ thấp ở phía bắc, pin được lưu trữ trực tiếp ở khu vực nhiệt độ thấp trong một thời gian dài, dẫn đến hiệu suất của pin giảm nhanh chóng;
- Trước khi cất giữ lâu ngày, hệ thống phun xịt không được vệ sinh nhiều lần dẫn đến đường ống, máy bơm nước bị ăn mòn bởi dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tồn đọng.
3. Hư hỏng thiết bị do sử dụng phụ kiện giả, kém chất lượng
Một số đội bảo vệ thực vật chọn các phụ kiện không chính hãng với giá rẻ và chất lượng của chúng thường tiềm ẩn những mối nguy hiểm tiềm ẩn nghiêm trọng.
Ví dụ, cánh quạt trong hình bên dưới bị nứt ra khỏi gốc trong khi bay, khiến máy bay không người lái nông nghiệp quay trong không trung. Rất may, không có thiệt hại lớn nào xảy ra.
Đây là phần giới thiệu về các tình huống bất ngờ có thể gặp phải trong quá trình vận hành máy bay nông nghiệp, AgriDrone hy vọng nó có thể làm tài liệu tham khảo cho tất cả những người đang làm phi công nông nghiệp.
Do phạm vi tiếp xúc của tác giả có hạn nên không thể liệt kê hết các tình huống có thể gặp phải, nếu độc giả có ý kiến đóng góp liên quan, vui lòng liên hệ với chúng tôi.
