Tổng hợp các phương pháp phun thuốc trừ sâu cho cây cam

Cây cam rất dễ bị sâu bệnh tấn công trong suốt chu kỳ sinh trưởng. Nếu không có phương pháp phun thuốc trừ sâu hợp lý, cây sẽ suy giảm năng suất, chất lượng quả giảm rõ rệt.

Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các phương pháp phun thuốc trừ sâu cho cây cam, các giai đoạn cần xử lý và những lưu ý kỹ thuật cần nắm.

Các giai đoạn cần phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho cây cam

Mỗi giai đoạn sinh trưởng của cây cam đều tiềm ẩn nguy cơ bị sâu bệnh tấn công. Việc phun thuốc đúng thời điểm không chỉ tăng hiệu quả phòng trừ mà còn giúp tiết kiệm chi phí và giảm tồn dư hóa chất.

Giai đoạn cây ra đọt non

Đây là thời điểm sâu vẽ bùa, bọ trĩ, rầy mềm… thường xuất hiện với mật độ cao. Lá non mềm, dễ bị tổn thương, nếu không xử lý sớm sẽ dẫn đến quăn lá, biến dạng, ảnh hưởng đến quang hợp và sinh trưởng.

Phun 2–3 lần, bắt đầu từ khi lộc nhú đến khi lá chuyển bánh tẻ. Ưu tiên sử dụng thuốc sinh học hoặc dầu khoáng để tránh gây cháy lá non.

Giai đoạn cây ra hoa và đậu trái

Nhện đỏ và rệp sáp là những đối tượng phổ biến trong giai đoạn này. Nếu không phòng trừ kịp thời, hoa rụng nhiều, trái non bị dị dạng hoặc rụng sớm.

Sử dụng thuốc có nguồn gốc sinh học, không ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn. Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh giờ ong hoạt động.

Giai đoạn trái phát triển

Đây là lúc sâu đục quả và bọ xít xanh tấn công mạnh. Nếu để muộn, sâu sẽ chui vào trái gây thối, rụng trái non hoặc làm giảm chất lượng thương phẩm.

Phun định kỳ cho cây cam 10–15 ngày/lần. Ưu tiên phương pháp phun sương mù để thuốc bám sâu vào kẽ quả và tán cây.

Trước và sau thu hoạch

Dù cây đã cho thu hoạch nhưng vẫn cần quản lý sâu bệnh hại cam để bảo vệ lứa trái sau. Ngoài ra, sau thu hoạch là thời điểm cây dễ suy kiệt, cần hỗ trợ phục hồi.

Kết hợp phun thuốc trừ sâu sinh học với phân bón lá nhằm phục hồi tán lá và tăng sức đề kháng.

Các phương pháp phun thuốc trừ sâu cho cây cam phổ biến hiện nay

Hiện nay, bà con có thể lựa chọn nhiều phương pháp phun thuốc tùy theo quy mô, điều kiện canh tác và ngân sách đầu tư. AgriDrone tổng hợp những phương pháp phổ biến nhất và phân tích ưu và nhược điểm cụ thể như sau:

Phun thuốc thủ công bằng bình đeo vai

Đây là phương pháp truyền thống, phù hợp với vườn nhỏ dưới 1 ha hoặc khu vực có mật độ cây dày, khó tiếp cận bằng thiết bị cơ giới.

• Ưu điểm:
  • Chi phí đầu tư thấp, dễ thực hiện.
  • Phù hợp với địa hình phức tạp, cây trồng sát nhau.
• Hạn chế:
  • Tốn nhiều thời gian và công sức (trung bình 5–8 giờ/ha).
  • Lượng nước tiêu hao lớn (800–1200 lít/ha).
  • Người lao động tiếp xúc trực tiếp với thuốc trừ sâu, tiềm ẩn rủi ro sức khỏe.
  • Hiệu quả bao phủ thấp, đặc biệt mặt dưới lá hoặc tán cây rậm.

Phun thuốc bằng máy kéo, máy động cơ

Phương pháp này thích hợp với vườn có lối đi đủ rộng, trồng theo hàng thẳng và địa hình bằng phẳng. Dung dịch thuốc được bơm từ bồn chứa và phun qua hệ thống ống dẫn.

Ưu điểm:

• Năng suất phun cao hơn so với thủ công.
• Phun được liên tục trên diện tích lớn.

Hạn chế:

• Khó vận hành ở vườn dốc, luống hẹp hoặc tán cây rộng.
• Dễ gây lãng phí thuốc nếu không điều chỉnh vòi phun hợp lý.
• Tiêu tốn nhiên liệu và cần bảo dưỡng định kỳ.

Phun thuốc trừ sâu bằng máy bay nông nghiệp

Đây là phương pháp phun thuốc hiện đại, đang được bà con, chủ trang trại lớn và phi công nông nghiệp sử dụng phổ biến trong các vùng trồng cam quy mô lớn như Bắc Giang, Hưng Yên, Tiền Giang, Đồng Nai.

Ưu điểm

• Phun chính xác theo bản đồ định vị GPS, đảm bảo độ phủ đều và tối ưu hóa lượng thuốc sử dụng.
• Tiêu hao chỉ 10–15 lít dung dịch/ha, giúp giảm đến 95% lượng nước so với phun tay.
• Nhanh gấp 20–100 lần so với phun thủ công, chỉ mất 10–15 phút/ha.
• Không tiếp xúc thuốc, an toàn tuyệt đối cho người lao động.
• Tạo hạt sương mù siêu mịn (50–80 micron), dễ thẩm thấu qua tán lá, hiệu quả cả mặt dưới lá – nơi sâu vẽ bùa và rầy mềm thường trú ẩn.

Hạn chế:

• Cần đầu tư ban đầu cho thiết bị.
• Người vận hành cần được huấn luyện hoặc thuê đơn vị cung cấp dịch vụ drone chuyên nghiệp.
• Một số vùng bị hạn chế bay cần xin phép hoặc phối hợp với địa phương.

Lưu ý khi phun thuốc trừ sâu cho cây cam

Phun thuốc trừ sâu cho cây cam cần đúng kỹ thuật, đúng thời điểm và đúng loại thuốc. Làm sai một trong ba yếu tố này, sâu không chết mà cây có thể hư, thuốc tốn mà không hiệu quả.

Chọn đúng loại thuốc theo từng loại sâu

Mỗi loại sâu bệnh cần một loại thuốc phù hợp. Sâu vẽ bùa, nhện đỏ, rầy mềm, sâu đục quả đều có cơ chế gây hại khác nhau. Dùng sai thuốc không có tác dụng, thậm chí khiến sâu kháng thuốc. Nên ưu tiên thuốc sinh học cho giai đoạn hoa và trái gần thu. Với cây cam, tuyệt đối không được dùng thuốc cấm hoặc thuốc có thời gian cách ly dài vượt quy chuẩn.

Pha thuốc đúng liều, không tự ý tăng giảm

Pha đậm hơn không làm sâu chết nhanh, chỉ khiến cây cháy lá, rụng quả. Pha loãng thì thuốc không đủ tác dụng, sâu sống khỏe hơn. Pha đúng tỉ lệ theo hướng dẫn trên bao bì. Nếu dùng máy bay phun thuốc, phải khuấy đều trước khi đổ vào bồn chứa. Dung tích nhỏ, sai một chút là lệch cả ha.

Phun đúng thời điểm trong ngày

Thời điểm tốt nhất để phun là sáng sớm hoặc chiều mát. Tránh phun lúc trời mưa, nắng gắt hoặc gió lớn. Mưa rửa trôi thuốc, nắng làm thuốc bốc hơi, gió thổi lệch tia. Dùng drone thì theo dõi dữ liệu thời tiết trước khi bay. Chỉ bay khi tốc độ gió dưới mức cho phép, nhiệt độ và độ ẩm ổn định.

Phun đúng kỹ thuật, đều và phủ toàn bộ tán

Tán cam dày, lá nhiều lớp. Nếu chỉ phun mặt trên lá, sâu dưới lá vẫn sống. Phải phun phủ từ mặt trên đến mặt dưới lá, cả trong lẫn ngoài tán. Drone cần bay ổn định, tốc độ đều, cao 2.5–3.5 mét, dùng đầu phun sương mù nhỏ để thuốc thấm được. Nếu phun tay, giữ tốc độ tay đều, không bỏ sót chỗ nào.

Bảo hộ đầy đủ, không chủ quan

Dù là thuốc hóa học hay sinh học, đều có độc nếu tiếp xúc trực tiếp lâu dài. Người phun phải mặc đồ bảo hộ, khẩu trang, kính chắn, găng tay. Sau khi phun xong phải tắm rửa sạch. Phi công điều khiển drone cũng phải giữ khoảng cách an toàn, không đứng gần vùng bay. Tránh tiếp xúc sương mù hóa chất.

Giữ vệ sinh môi trường, không đổ thuốc thừa bừa bãi

Không đổ thuốc thừa ra mương, suối, ao cá. Không vứt bao bì thuốc ra đất. Thuốc thừa phải đổ đúng nơi xử lý, bao bì thu gom riêng, không đốt gần nhà hoặc ruộng. Phun cách xa nguồn nước ít nhất 20 mét.

Kết hợp thêm biện pháp sinh học, không lạm dụng thuốc

Thuốc chỉ là một phần. Còn phải cắt tỉa tán thường xuyên, vệ sinh gốc, gom lá rụng. Thả thêm bọ rùa, ong ký sinh để diệt sâu tự nhiên. Nếu kết hợp tốt, số lần phun thuốc sẽ giảm rõ, chi phí thấp hơn.

Quản lý sâu bệnh cho cây cam không nên phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc. Kết hợp đúng phương pháp phun, sử dụng thiết bị phù hợp và thực hiện đầy đủ các bước kỹ thuật sẽ giúp bảo vệ vườn cam khỏe, trái đẹp và an toàn cho người dùng. 

Đặc biệt với vườn diện tích lớn hoặc địa hình khó, giải pháp drone nông nghiệp giúp tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả phòng trừ sâu bệnh đáng kể. AgriDrone hiện đang triển khai hỗ trợ kỹ thuật phun tự động tại nhiều vùng trồng cây có múi.

Gọi ngay AgriDrone để được tư vấn và trải nghiệm giải pháp drone nông nghiệp cho vườn cam.